انواع مصالح پوشش کف و پله
برای پوشش کف و پله از مصالح و متریال ویژه‌ای استفاده می‌گردد که در این مطلب به نکات ویژه‌ای در این باره می‌پردازیم.
موارد استفاده از پوشش کف و پله
پوشش نهایی کف که روی زیرسازی انجام می‌شود، کفپوش نام دارد و موارد استعمال آن در کف، قرنیز، پله ساختمان‌ها و پیاده‌روها است. انتخاب و کاربرد هر نوع پوشش، بستگی مستقیم به نوع بهره‌برداری از آن داشته و باید متناسب با آب‌وهوای منطقه و همچنین محل و محیط کار باشد. از جمله عوامل تعیین‌کننده، و ویژگی‌های جذب صوت، نرمی، رنگ، صافی، پایداری در برابر مواد شیمیایی، سایش و سهولت انجام تعمیرات است.
نکات مهم در اجرای کفپوش
برای اجرای پوشش کف و پله، باید نکات زیر موردتوجه قرار گیرد:
۱. قبل از اجرای هر نوع پوشش، باید محل‌هایی را که کف‌سازی می‌شود، کاملاً از مواد زاید پاک نمود. هر نوع پوشش، مشخصات خاص خود را دارد که باتوجه‌به مصالح مصرفی، باید موازین فنی آن رعایت شود.
۲. در صورت درخواست دستگاه نظارت، پیمانکار موظف است به هزینه خود و قبل از شروع به کار، تعداد کافی نمونه برای تصویب در اختیار دستگاه نظارت قرار داده و اسناد و دلایل کافی نسبت به مناسب بودن مصالح و مرغوبیت جنس ارائه نماید.
نکته: مصالح عمده‌ای که در پوشش کف و پله به کار می‌رود عبارت‌اند از سنگ، بتن، موزائیک، انواع آجر، سرامیک‌ها، لاستیک‌ها، انواع چوب، چوب پنبه، مواد نساجی و مواد قیری.
مصالح مورداستفاده در پوشش کف و پله
مصالح مورد مصرف در پوشش کف و پله‌ها متنوع‌اند. پوشش‌های رایج عبارت‌اند از آجرهای موزائیکی پیش‌ساخته، موزائیک سبک، موزائیک پلاستیکی، آجرهای سیمانی، سنگ، چوب، کاشی کف، پلاستیک و لاستیک.
۱. سنگ یکی از مصالح مصرفی در کفپوش
درگذشته از سنگ قلوه و لاشه به همراه ملات گل، گل آهک یا ساروج در کف‌سازی و دیوارسازی سنگی استفاده می‌شد. گاهی اوقات در ترکیب با آجر (به‌صورت نره) به شکل نقش‌دار، کف سرسراها و کوچه‌ها را فرش می‌کردند. با دست‌چین‌کردن قلوه‌سنگ‌ها و انتخاب شکل، اندازه و رنگ مناسب، به زیبایی نقش‌ها می‌افزودند. امروزه مصرف سنگ در کف‌ها، پله‌ها، قرنیزها و دیوارها و ندرتاً سقف‌ها به‌صورت صفحات نازکی اصطلاحاً پلاک است.
نکته: سنگ‌های آذرین بیشتر از نوع گرانیت و دیوریت و سنگ‌های رسوبی از انواع آراگونیت، تراورتن، مرمریت و ماسه سنگ هستند. از سنگ مرمر و شیست که از نوع دگرگونی بوده، نیز بهره‌گیری می‌شود. مصرف سنگ در ساختمان‌ها به‌خاطر استحکام، پایداری در برابر سائیدگی، زیبایی و قابلیت تمیزکردن رایج می‌باشد.
۲. کاربرد بتن در کف‌سازی ساختمان
کف‌سازی و بتن‌سازی با بتن کاربرد وسیعی دارد و از مراکز تفریحی گرفته تا انبارها، کارخانه‌ها، پیاده‌روها متداول است. نظر به اینکه پوشش‌های بتنی به‌ویژه در کف‌ها، در معرض ضربه، سائیدگی، حمله نمک‌ها و مایعات خورنده قرار می‌گیرند؛ ازاین‌رو انتخاب مصالح مناسب و دقت در ساختن بتن اهمیت ویژه‌ای دارد.
عامل مهم در پایداری بتن کف در برابر عوامل مکانیکی، کیفیت سنگ‌دانه مصرفی در آن است؛ زیرا مقاومت خمیر سیمانی حتی با تاب فشاری بسیار زیاد در برابر سائیدگی و ضربه، ناچیز می‌باشد. برای آمدوشد سبک، سنگ‌دانه‌ی شسته و دانه‌بندی‌شده از نوع کوارتز یا گرانیت بلوری و به‌منظور آمدوشد سنگین‌تر، سنگ‌دانه از نوع سنگ سمباده، سیلیس و تراپ مناسب‌اند.
کف‌های بتنی را از به‌صورت بلوک‌های پیش‌ساخته نیز در انواع مختلف ساختمان می‌سازند. این بلوک‌ها ممکن است به‌صورت یک‌لایه یا دولایه ساخته شوند. قشر آستر، بتن معمولی ریزدانه است و لایه رویی را می‌توان با سیمان پرتلند معمولی، سیمان سفید یا رنگی و سنگ‌دانه‌های خرده مرمر ساخت.
نکته: نماهای بتنی را می‌توان با ابزار دستی یا ماشینی سائید، تیشه‌دار کرد و به‌صورت چکشی در انواع نقش‌ها آرایش داد.
۳. موزائیک در اجرای کفپوش چه کاربردی دارد؟
موزائیک نوعی بتن است که سطح آن سائیده شده و دارای ظاهری خالدار و درهم است و در کف‌ها، پله‌ها، قرنیزها و نمای ساختمان مورداستفاده قرار می‌گیرد. کفپوش موزائیک، ارزان، بادوام و متداول‌ترین نوع کفپوش در ایران است و بیشتر ساختمان‌های مسکونی و آموزشی و برخی از ساختمان‌های تجاری، اداری و بهداشتی با این کفپوش مفروش شده‌اند. در نماسازی و پوشش بدنه داخلی بعضی از ساختمان‌ها نیز از موزائیک بهره‌گیری شده است.
موزائیک را هم به‌صورت درجا و یکپارچه اجرا می‌کنند، در این صورت در سطوح بزرگ با نوارهای شیشه‌ای، سنگی، پلاستیکی و فلزی (مانند مس، برنج، برنز و آلومینیوم) درزبندی می‌شود و هم برای کفپوش یا قرنیز، به شکل بلوک‌های پیش‌ساخته در کارخانه می‌سازند. موزائیک از دولایه آستر و رویه ساخته می‌شود. لایه زیرین، بتن ریزدانه (نخودی) بوده و سیمان کمتری دارد و آب آن نیز کم است، لایه رویی، از خرده‌سنگ و نرمه سنگ و گرد سنگ و سیمان بیشتری تشکیل می‌گردد.
نکته: برای جلوگیری از ترک خوردن سطح موزائیک و سهولت اجرایی عملیات حداکثر فاصله بین درزها ۱۵۰ سانتی‌متر در نظر گرفته شود. این نوع کف‌سازی در کف‌های خشک (بدون آب رو و کف‌شوی) مورداستفاده قرار می‌گیرد.
۴.اجرای آجر در پوشش کف و پله
آجر از دوران باستان در نماسازی، فرش کف و ساخت پله معمول بوده است. در جاهای پر آمدوشد پله‌ها، آجرها را به‌صورت نره فرش می‌کردند. گرچه امروزه نماسازی سطوح داخلی یا خارجی ساختمان‌ها با آجر همچنان تداوم‌یافته و متداول می‌باشد، ولی پوشش کف و پله با اجر کمتر معمول است و به‌جای آن از موزائیک استفاده می‌شود.
۵. سرامیک، نوعی فرش کف زیبا
سرامیک همانند آجر از خاک رس ساخته شده و ممکن است بدون لعاب یا لعاب‌دار باشد. سرامیک‌های بدون لعاب را از راه پرس کردن یا اکستروژن شکل داده و می‌پزند، رنگ آنها پس از پخت از نخودی تا قرمز و قهوه‌ای است. شکل سرامیک‌ها مربع، مستطیل و چندضلعی بوده و کلفتی آنها از ۱۲ تا ۲۰ میلی‌متر تغییر می‌کند. سطح رویه سرامیک‌ها ممکن است دارای برجستگی و نقش بوده و می‌توان با لعاب ناهموار در رنگ‌های متنوع پوشاند تا درعین‌حال که و ویژگی‌های سرامیک لعاب‌دار را دارا هستند، از لیز خوردن اشخاص و اشیاء بر روی آنها جلوگیری شود.
۶. کاشی لعابی در چه فضاهایی از ساختمان کاربرد دارد؟
کاشی لعابی نوعی سرامیک نازک است که روی آن با لعاب شیشه‌ای پوشانده شده و در رنگ‌های متنوع به‌صورت ساده و گل‌دار تولید می‌گردد. کاشی لعابی اغلب برای پوشش بدنه آشپزخانه، حمام، دستشویی، رخت‌شوی‌خانه و مانند اینها به مصرف می‌رسد. همچنین نوعی از آن که به نام کاشی کفی مشهور است، برای کفپوش این فضاها به کار می‌رود.
۷. عمده‌ترین مواد پلاستیکی مصرفی در پوشش کف و پله
موزائیک پلاستیکی
مانند موزائیک است، با این تفاوت که به‌جای خمیر سیمان از خمیر رزین اپوکسی برای چسباندن خرده‌سنگ‌های آن استفاده می‌گردد. خمیر رزین، مخلوطی از رزین اپوکسی آبکی با پرکننده‌های بی‌اثر (شیمیایی) و مواد رنگی است.
روکش پلاستیکی
رزین‌های اپوکسی برای روکش کف نیز به مصرف می‌رسد. رزین آبکی به همراه رنگینه و ماده سخت‌کننده مخلوط شده و به ضخامت ۶ تا ۱۲ میلی‌متر روی سطح بتنی یا چوبی یا موزائیک کهنه پخش می‌شود. این مواد ممکن است ماله‌کشی و صاف شده یا به‌صورت چین‌دار رها شوند.
کاشی وینیلی، یک کفپوش پلاستیکی
از یک‌لایه وینیل که به آستری خم شو چسبیده است، تشکیل شده و به شکل مربع‌مستطیل‌هایی ساخته شده و در رنگ‌ها و طرح‌های متنوع به بازار عرضه می‌شود. در برابر چربی‌ها؛ روغن‌ها و بسیاری از اسیدها، قلیاها و مشتقات نفتی، مقاومت می‌کند. با افزودن مواد فلزی به آن، کاشی هادی الکتریسیته که ضد جرقه است، تولید می‌شود و برای مصرف در اتاق عمل بیمارستان‌ها و فضاهای وابسته به آنها مناسب می‌باشد.
دیوارپوش‌های پلاستیکی
از مواد گوناگون پلاستیکی ساخته شده و مربع‌شکل‌اند. به ابعاد از ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر از رزین‌های پلی استایرین و فرم آلدئید اوره در رنگ‌های متنوع تولید می‌شوند. پنل‌ها و تایل‌های آکوستیکی ساخته شده از مواد پلاستیکی در سقف کاذب به کار می‌روند.
کف‌پوش‌های لاستیکی
از لاستیک مصنوعی که خطر اکسید شدن آنها کمتر از لاستیک طبیعی است، ساخته می‌شوند. لاستیک آبکی را با مواد روان‌کننده و رنگ‌های مختلف مخلوط می‌کنند. کفپوش لاستیکی، نرم و انعطاف‌پذیر و نسبتاً جاذب صوت بوده، به همین دلیل این کفپوش برای طبقات بالای همکف مناسب‌تر است. فرش لاستیکی به‌صورت نوار و باریکه نیز تولید و به بازار عرضه می‌شود.
۸. مهم‌ترین انواع پوشش‌های چوبی
از گذشته‌های دور در مناطقی که چوب مرغوب و فراوان در دسترس بوده، قسمت‌های مختلف ساختمان‌ها از جمله کف، بدنه و سقف آنها را با چوب می‌پوشاندند. امروزه نیز پوشش‌های چوبی به اشکال و شیوه‌های گوناگون متداول است. در پوشش‌های چوبی از نرم‌چوب‌ها و سخت‌چوب‌ها در رنگ‌ها و نقش‌های متفاوت استفاده می‌شود.
انواع پوشش‌های چوبی به شرح زیر است:
کفپوش الواری
به‌صورت تخته‌های بلند به عرض ۸۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر و به ضخامت حدود ۲۰ تا ۴۰ میلی‌متر بسته به نوع استفاده ساخته شده، اتصال آنها از پهلو و انتها با کام و زبانه است و با میخ‌های آهنی یا چوبی به زیرسازی، نصب و محکم می‌شوند.
کفپوش نواری
مانند کفپوش الواری است، ولی تخته‌ها کوچک‌تر شده و به شکل نوارهای باریکی ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی‌متر است و ضخامت آنها از ۱۰ تا ۴۰، میلی‌متر می‌باشد. پهنای تخته‌ها معمولاً ۷۵ میلی‌متر تغییر می‌کند. نرم‌چوب‌ها از گونه‌های کاج و سخت‌چوب‌ها از نوع بلوط، غان، راش و افرا انتخاب می‌گردند. این کف‌پوش‌ها به لحاظ مرغوبیت، دوام و پایداری در برابر سایش، درجه‌بندی و استاندارد شده‌اند.
پارکت
معمولاً از تکه‌های سخت چوب از گونه‌های مختلف در اندازه‌های متفاوت و نقش‌های گوناگون مانند شطرنجی، جناغی و حصیری ساخته می‌شود. ضخامت تکه چوب‌ها معمولاً از ۶ تا ۱۸، در ازای آنها از ۷۵ تا ۴۵۰ و پهنای آنها از ۲۰ تا ۵۶ میلی‌متر است. پارکت در کارخانه آماده شده و اتصال تکه‌ها بر روی زیرسازی کف، توسط درودگر با میخ سر گم یا ماستیک در محل انجام می‌گردد.
۹. کف‌پوش‌های صنعتی بدون درز (اپوکسی)
اپوکسی نوعی پلیمر است که در ساخت انواع رنگ با خواص ویژه کاربرد فراوانی دارد. کف‌پوش‌های اپوکسی یا به‌اصطلاح بدون درز (کف‌پوش‌های بهداشتی) از ترکیب مقدار مناسبی هاردنر به همراه رنگ‌دانه‌ها تهیه می‌شود؛ ازاین‌رو دارای تنوع رنگ زیادی بوده و کیفیت و دوام بالایی دارند و سال‌ها پس از اجرا نیازی به بازسازی نخواهند داشت. این کف‌پوش‌ها به‌سهولت بر روی تمامی سطوح سیمانی، سنگ، موزائیک و غیره قابل‌اجرا هستند اما توصیه می‌شود جهت حصول بالاترین کیفیت، قبل از اجرا کلیه سطوح سیمانی مسطح و یکدست شوند.
انواع پوشش‌های کف و پله اپوکسی
کف‌پوش‌های ترافیکی اپوکسی که در ضخامت‌های متفاوت بر اساس نوع و میزان تردد قابل‌اجرا خواهند بود.
کف‌پوش‌های اپوکسی آنتی استاتیک
بر روی شبکه‌ای مسی در کف اجرا شده، میزان رسانایی را افزایش می‌دهد. از آنها در محل سرورها، سالن‌های تولید و مونتاژ قطعات الکترونیک و غیره استفاده می‌شود.
کف‌پوش‌های اپوکسی ضد اسید
این رزین‌ها که با اصلاح فرمولاسیون و افزودنی‌های ویژه، دارای خواص ضد اسیدی بالایی بوده و در بسیاری از کارخانه‌های باطری‌سازی، آزمایشگاه‌ها و غیره مورداستفاده قرار می‌گیرد.
پارکت و لمینت
این پوشش‌ها از جهت تنوع در طرح و رنگ، مناسب با هر سلیقه جلوه‌ای خاص و بسیار زیبا به منزل و اتاق کار شما داده و کیفیت بی نظیر آن موجب می‌شود بدون هیچ مشکلی جدا از شرایط آب‌وهوایی سال‌ها از آن استفاده نمایید. جنس پارکت معمولاً از چوب می‌باشد اما امروزه کف‌پوش‌های چندلایه اچ‌دی‌اف عرضه می‌گردد. نصب پارکت نسبت به سایر پوشش‌های کف و پله از سهولت بیشتری برخوردار است، زیرا به دلیل ضخامت و استحکام مکانیکی بالای پارکت نیازی به زیرسازی خاصی ندارد.
نکته: برای منازل از پارکت‌های با ضخامت حدود ۸ میلی‌متری و در مکان‌های عمومی با تردد بالا از انواع ۱۲ میلی‌متری آن استفاده می‌شود.
۱۰. انواع کفپوش پی‌وی‌سی (PVC)
این نوع کفپوش به دلیل تقاضای بالا، اکثراً با طرح چوب مشابه پارکت تولید و به بازار عرضه می‌گردد. به‌منظور افزایش استحکام مکانیکی و دوام کف‌پوش‌های PVC معمولاً لایه‌ای محافظ در دو نوع ساده و آج‌دار بر روی آن قرار می‌دهند. نوع آج‌دار این لایه دارای برجستگی‌های ریز در سطح دکوراتیو آن می‌باشد تا از سرخوردن و جابه‌جایی اجسام بر روی کفپوش جلوگیری نماید. از دیگر طرح‌های کفپوش PVC می‌توان به انواع طرح برجسته، طرح گرانیت و غیره اشاره کرد.
نکته: جهت افزایش زیبایی و جلوه انواع کفپوش پی‌وی‌سی و همچنین پارکت لمینت در کناره دیوارها از قرنیز مناسب استفاده می‌شود.
ویژگی‌های کف‌پوش‌های پی‌وی‌سی به شرح زیر است:
۱. ضد آب و قابل شستشو بودن
۲. مقاومت در برابر حرارت و اسید
۳. دارای خواص آنتی استاتیک و قابل نصب بر روی تمامی سطوح صاف
۴. دارای کیفیت و طول عمر بالا
۵. دارای انواع هموژن تقویت شده به‌وسیله پلی‌یورتان با تکنولوژی منحصربه‌فرد
۶. دارای انواع آنتی‌باکتریال مناسب جهت نصب در راهرو و راه‌پله بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها، بخش اورژانس بیمارستان و غیره.
اجرای انواع مصالح پوشش کف و پله
چنانچه فرش در طبقه زیرین ساختمان بوده و مستقیماً با زمین تماس دارد، باید دارای زیرسازی به شرح زیر باشد:
پس از تسطيح كف زیرین، ۲۵ تا ۳۵ سانتی‌متر قلوه‌سنگ درشت چیده و سپس روی آن یک قشر مخلوط شن و ماسه بریزند تا فواصل خالی را پرکرده و یک سانتی‌متر روی سطوح را بپوشاند. در سایر طبقات به‌منظور پرکردن فضای بین پوشش سقف و فرش و کف می‌توان از مصالح سبک مانند پوکه معدنی یا صنعتی به‌صورت بتن سبک، خرده آجر (غیر از آجر جوش) یا پوکه کوره‌ای استفاده کف سبک نمود. بدیهی است مصالح مذکور باید عاری از هرگونه گچ، خاک، بقایای نباتی و مواد زاید باشد.
پس از تسطیح، روی لایه مذکور را با یک قشر ماسه نرم پوشانده، برای فرش آماده می‌کنند. قبل از مبادرت به پرکردن حدفاصل بین طاق و فرش، باید تمامی نخاله‌ها، گچ و مانند اینها، جمع‌آوری و به خارج کارگاه حمل شود. درصورتی‌که لوله‌های آب، گاز، تأسیسات و برق (اعم از پولیکا فولاد یا کابل) از کف عبور می‌کنند، باید قبلاً تدابیر لازم برای محافظت آنها به‌عمل‌آمده و سپس اقدام به زیرسازی و فرش شود. در جاهایی که سطح آب زیرزمینی بالاست طبق دستور دستگاه نظارت قبل از فرش کف، باید مبادرت به انجام عایق رطوبتی نمود.
نکته: قبل از کف‌سازی با کاشی (اعم از لعاب‌دار یا بدون لعاب)، پارکت، موکت، فرش لاستیکی، چوب پنبه، کائوچو و نظایر آن، عیناً باید زیرسازی بالا انجام شود. به‌منظور انجام هر نوع کفپوش لاستیکی، پلاستیکی، کائوچویی، چوبی و مانند اینها در طبقات همکف و یا در زیرزمین که فرش با زمین طبیعی به‌وسیله کف‌سازی تماس دارد، برای جلوگیری از نفوذ رطوبت، باید سطح زیر فرش را با عایق رطوبتی مناسب عایق‌کاری کرد.
۱. پوشش کف و پله با آجرهای سیمانی و موزائیکی
درز موزائیک‌ها باید منظم و باریک بوده و سطح فرش کاملاً هموار و تراز باشد، به‌نحوی‌که پستی‌وبلندی و اختلاف ارتفاع در آن مشاهده نشود. آجر موزائیک نباید لب‌پریده باشد، در صورت وجود چنین نقصی، طول لب‌پریدگی نباید بیش از ۴ میلی‌متر و طول لب‌پریدگی در سطح سایش، نباید بیش از ۲ میلی‌متر و حاصل‌ضرب این دو عدد نباید از ۶ بیشتر شود.
در آجرهای خیس شده ممکن است سوراخ‌های ریزی مشاهده گردد، این سوراخ‌ها نباید از فاصله ۵۰ سانتی‌متری قابل‌رؤیت باشند. آجرها باید بر اثر ضربه جسم فلزی، صدای زنده‌ای ایجاد کنند. میزان جذب آب حداکثر ده درصد است.
۲. سطوح زیرین فرش کف باید چگونه باشد؟
موزائیک نباید قبل از آنکه ۲۸ روز از عمر آن بگذرد، کار گذاشته شود. خطوط درز موزائیک در اتاق‌هایی که مجاور و متصل‌به‌هم و یا در مجاورت راهرو و فضاهای ارتباطی قرار دارند، باید در یک امتداد قرار گیرند، مگر در محل‌هایی که ابعاد موزائیک‌ها متفاوت باشند. سطوح زیرین که فرش کف روی آن اجرا می‌شود، باید کاملاً تمیز شده و قبل از شروع کار مرطوب شوند. همچنین فراموش نشود که موزائیک قبل از نصب، باید حداقل ۱۵ دقیقه در آب قرار گیرد.
موزائیک اطراف کف‌شوی‌ها، دور کاسه توالت‌ها و چارچوب‌ها و مانند اینها پس از اندازه‌گیری، باید با وسیله مناسب بریده شوند، به‌نحوی‌که درزها یکنواخت باشد. راه‌رفتن روی موزائیک فرش قبل از دوغاب‌ریزی ممنوع است. ساختن ملات روی موزائیک فرش مجاز نیست. بندهای فرش موزائیک را باتوجه‌به نوع کار با دوغاب سیمان و پودر سنگ یا سیمان و خاک سنگ پر می‌کنند.
۳. پوشش کف و پله با لاشه سنگ
هنگام فرش با سنگ لاشه، فواصل و درز سنگ‌ها را می‌توان به هر میزان و همچنین در رنگ‌ها و اشکال مختلف انتخاب نمود. سطوح جانبی سنگ‌ها باید قائم باشد. استفاده از سنگ‌های بغل اره که ضخامت آنها متغیر و از ضخامت موردنظر کمتر است، مجاز نیست. پس از فرش کردن کف با لاشه سنگ، درزها با ملات سیمان ۱ به ۵ با سیمان معمولی یا سیمان رنگی و سنگ‌دانه‌های مناسب، پر و بندکشی می‌گردد.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!!
