ساختمان های باورنکردنی ایران و جهان
تاریخچه کلیسای ایاصوفیه (استانبول)
ایاصوفیه، کلیسای حکمت مقدس یا کلیسای حکمت الهی، یک ساختار بیزانس مهم در استانبول و یکی ازساختمان های باورنکردنی جهان است. این بنا به‌عنوان یک کلیسای مسیحی در قرن ششم میلادی تحت هدایت امپراتور بیزانس ژوستینین اول ساخته شد. این ساختمان منعکس‌کننده تغییرات مذهبی طی قرن‌ها است. این کلیسا دارای مناره‌ها و کتیبه‌های اسلام و همچنین موزاییک‌های مجلل مسیحیت است.
طراحی جذاب کلیسای ایاصوفیه
طراحی سنتی این کلیسا به‌صورت یک سقف عظیم و گنبدی شکل و یک محراب نیمه گنبدی با دو ایوان است. طاق‌های نگه‌دارنده گنبد با موزاییک شش فرشته بالدار به نام هگزاپتریگون پوشانده شده است. این بنا دارای نقشه تقریباً مربعی شکل است. سه راهرو وجود دارد که توسط ستوهایی جداشده‌اند که در قسمت بالا ستون‌ها دارای کتیبه هستند و پایه‌های مرمری بزرگ برای حمایت از گنبد وجود دارد.
سنگ مرمر مورداستفاده برای کف و سقف در آناتولی (ترکیه شرقی امروزی) و سوریه تولید می‌شد. آجرهای که در دیوارها و قسمت‌هایی از کف استفاده‌شده از مناطقی دورتر از آفریقای شمالی آمدند. فضای داخلی ایاصوفیه با صفحات عظیم مرمر پوشیده شده است که با تقلید از آب به‌صورت متحرک طراحی‌شده‌اند. ستون ایاصوفیه از معبد آرتمیس در افسس و همچنین از مصر واردشده است.
طول ساختمان حدود ۲۶۹ فوت و عرض ۲۴۰ فوت است و در بالاترین نقطه خود، سقف گنبدی حدود ۱۸۰ فوت ارتفاع دارد. هنگامی‌که اولین گنبد در سال ۵۵۷ میلادی دچار فروپاشی جزئی شد جایگزینی آن توسط ایسیدور کوچک با دنده‌های سازه‌ای و قوس برجسته‌تر طراحی شد. این گنبد مرکزی بر روی یک حلقه از پنجره‌ها قرارگرفته و توسط دونیمه گنبد و دو دهانه قوسی پشتیبانی می‌شود و یک شبستان بزرگ ایجاد می‌کند. دیوارهای آن در ابتدا با موزاییک‌های پیچیده بیزانس ساخته‌شده از طلا، نقره، شیشه‌های رنگارنگ، سنگ‌ها و صحنه‌ها و چهره‌های شناخته‌شده از انجیل‌های مسیحی به تصویر کشیده شده‌اند.
معماری باورنکردنی تاج‌محل (هند)
تاج‌محل نشان‌دهنده بهترین و پیچیده‌ترین نمونه معماری هند و اسلامی و جز ساختمان های باورنکردنی است. شاه جهان مغول این پروژه را با مرگ یکی از همسران محبوبش سفارش داد. امروزه این بنا یکی از مشهورترین و شناخته‌شده‌ترین بناهای جهان است، درحالی‌که آرامگاه بزرگ و گنبدی شکل مرمر از آشناترین قسمت این بنا است. تاج‌محل مجموعه‌ای وسیع از ساختمان‌ها و باغ‌ها است که بیش از ۲۲.۴۴ هکتار وسعت دارد.
ساخت تاج‌محل در سال ۱۶۳۲ میلادی (۱۰۴۱ هجری قمری) در ساحل جنوبی رودخانه یامونا در آگرا آغاز شد و تا سال ۱۶۴۸ میلادی (۱۰۵۸ هجری قمری) به‌طور کامل به پایان رسید.
مجموعه تاج‌محل را می‌توان به‌راحتی به پنج بخش تقسیم کرد:
- باغ مهتاب در شمال رودخانه یامونا
- تراس کنار رودخانه، حاوی مقبره، مسجد و جاواب
- باغ چارباغ حاوی غرفه‌ها
- جیلوخانا حاوی محل اسکان خادمان مقبره و دو مقبره فرعی است.
- تاج گنجی که در اصل یک بازار و کاروانسرا است و هنوز آثاری از آن حفظ‌شده است. دروازه بزرگ بین جیلوخانا و باغ قرار دارد. سطوح به‌تدریج از تاج گنجی به سمت رودخانه پله‌پله می‌شوند.
معماری معبد لوتوس (دهلی‌نو)
معبد لوتوس در دسامبر سال ۱۹۸۶ ساخته شد. طراحی این بنا توسط معمار ایرانی فریبرز صهبا انجام گرفت. نام این معبد نام از طراحی خود گرفته‌شده است. این بناها زمینی به مساحت ۲۶ هکتار واقع‌شده است. در اطراف معبد ۹ استخر با مسیرهای رفت‌وآمد قرمزرنگ احاطه‌شده است. بنای سنگ مرمر این معبد تا بیش از ۴۰ متر ارتفاع دارد. معبد شامل ۲۷ گلبرگ مرمر مستقل است. گلبرگ‌ها که به‌صورت گروه‌های سه‌تایی قرارگرفته و ۹ ضلع را تشکیل می‌دهند که از طریق آن‌ها ۹ ورودی به فضای مرکزی باز می‌شود.
گلبرگ‌های حلقه اول رو به بیرون هستند و در ۹ ورودی سایبان ایجاد می‌کنند. حلقه دوم سالن بیرونی را پوشانده است. در داخلی‌ترین حلقه، گلبرگ‌ها به سمت داخل منحنی هستند تا نمازخانه مرکزی که حدود ۲۵۰۰ نفر ظرفیت دارد را تا حدی محصور کند. قسمت بالای سازه باز به نظر می‌رسد اما درواقع شامل سقفی از شیشه و فولاد است که نور طبیعی روز را به فضای داخل منتقل می‌کند. طرح کلی این اثر گل نیلوفر آبی است که در آستانه شکوفایی قرار دارد و توسط برگ‌های آن احاطه‌شده است. این بنا جزو یکی از ساختمان های باورنکردنی جهان به شمار می رود.
مسجد سلطان احمد باشکوه‌ترین مسجد عثمانی
مسجد سلطان احمد، باشکوه‌ترین مسجد عثمانی در کل ترکیه با شش مناره است. این مسجد به دلیل کاشی‌های آبی که برای تزئین دیوارهای داخلی آن استفاده‌شده است به مسجد آبی نیز معروف است. این بنا بین سال‌های ۱۶۰۹ و ۱۶۱۶ پس از میلاد در زمان سلطان احمد اول ساخته‌شده است. این مسجد ترکیبی از معماری سنتی اسلامی با عناصر بیزانس و یکی از ساختمان های باورنکردنی در ترکیه است که شامل یک بقعه، مدرسه و یک مهمانسرا است.
در نگاه اول مسجد آبی می‌تواند با ایاصوفیه رقابت کند. منحنی‌های بسیار زیبا به خاطر ساختار صعودی گنبد و نیمه گنبدی وجود دارد. گنبد مرکزی مسجد آبی که قطر آن ۲۳.۵ متر و در نقطه مرکزی آن ۴۳ متر ارتفاع دارد که بسیار چشمگیر است. این مسجد دارای حیاطی بزرگ به‌اندازه خود مسجد و سه ورودی است.
بیش از ۲۰.۰۰۰ کاشی و سرامیک دست‌ساز ایزنیک با بیش از ۵۰ طرح گل لاله دیوارهای داخلی مسجد را تزئین می‌کند که بسیار نفس گیرو زیبا است. کاشی‌ها در سطح پایین ازنظر طراحی سنتی و در کتیبه‌ها نمایشی از گل، میوه و سرواست. نور داخل مسجد توسط بیش از ۲۰۰ شیشه ویترای و چند لوستر تأمین می‌شود. فضای اصلی موردتوجه لژ شاهنشاهی است که دارای ده ستون مرمر می‌باشد. محراب از سنگ مرمر تراش‌خورده و مجسمه‌سازی شده ساخته‌شده است.
پروژه معماری و تزئینی مسجد آبی
این مسجد دارای دو بخش عمده است:
- نمازخانه بزرگ و یکدست تاج‌گذاری شده توسط گنبد اصلی
- یک حیاط به‌اندازه خود مسجد است.
چارچوب داخلی حیاط گنبدی شکل است که از هر طرف به‌غیراز ورودی نمازخانه که قوس‌ها منبسط می‌شوند، یکنواخت است. چهار مناره مدادی شکل در گوشه‌های نمازخانه مسجد قرارگرفته است. هر یک از این مناره‌های مدادی دارای یک سری بالکن هستند. برای گسترش نمازخانه مسجد، مجموعه‌ای از سقف‌های نیمه گنبدی به دیوار خارجی مسجد متصل می‌شوند. یک کتیبه که در امتداد دیوارهای داخلی جز در دیوار قبله است که محراب مرمری در وسط این دیوار قرار دارد.
کلیسای ساگرادا فامیلیا (بارسلونا)
در اواسط قرن نوزدهم، خوزه ماریا بوکابلا، رئیس اخوان مقدس کلیسایی را در بارسلونا ساخت و آن را به خانواده مقدس تقدیم کرد. در ابتدا، معمار فرانسیسکو دل ویلار، این کلیسا را برنامه‌ریزی کرد. وی کلیسایی را به سبک گوتیک طراحی و در سال ۱۸۸۲ با ساخت سرداب آغاز کرد. بااین‌حال، به دلیل اختلافات اساسی با بوکابلا، او مجبور شد کناره‌گیری کند. در سال ۱۸۸۳، معمار جوان آنتونی گائودی جای او را گرفت. در زمان گائودی، کلیسا به دلیل ابعاد گسترده و طراحی سرسبز آن چنان مهم و به کلیسای جامع معروف شد.
این کلیسا سالانه بیش از ۴.۵ میلیون بازدید کننده را به خود جلب می‌کند و جز پربازدیدترین ساختمان های باورنکردنی در اسپانیا است. گائودی معبدی را به طول ۹۵ متر و عرض ۶۰ متر ساخت، كه می‌تواند بیش از ۱۳۰۰۰ نفر را در خود جای دهد. این کلیسا دارای یك برج مرکزی به ارتفاع ۱۷۰ متر بالاتر از گذرگاه (نمایانگر مسیح) و ۱۷ برج با ارتفاع ۱۰۰ متر یا بیشتر است.
این کلیسا بر اساس طراحی کلاسیک با پنج ایوانی بناشده است. نقشه کلیسا نیز پر از نماد است و هر ستون و سطح معنا یا نماد خاص خود را دارد. سقف این کلیسا با ستون‌های زاویه‌دار ابتکاری و فوق‌العاده زیبا نگه‌داشته شده است. ستون‌ها از چهار نوع مختلف سنگ ساخته‌شده‌اند. آن‌ها ازنظر رنگ و مقاومت تحمل بار متفاوت هستند، از ستون‌های سنگی نرم مونتجو امتداد راهروهای جانبی گرفته تا گرانیت، بازالت خاکستری تیره و سرانجام پورفیری ایرانی بارنگ بورگوندی برای ستون‌های اصلی در تقاطع شبستان و ترانشه استفاده می‌شود.
در داخل این کلیسا ناردکس قرار دارد. ناردکس نوعی سرسرا که از ۱۶ فانوس تشکیل‌شده است که مجموعه‌ای از اشکال هایپربولوئید که مخروط‌ها در آن قرار دارند. در برج‌های این کلیسا بالابرها و پله‌های مارپیچ باریکی وجود دارد که شمارا به سمت بالای برج هدایت می‌کند. شیشه‌های این برج‌ها به رنگ قرمز، آبی، سبز، زرد هستند که هنگام برخورد آفتاب به پنجره‌ها، یک فضای خواب‌آور و جادویی ایجاد می‌کند. در قسمت بالای پنجره‌های دارای شیشه آبی، اعجاز گابریل به مری وجود دارد. معرق‌کاری در بالای برج‌ها از شیشه مورانو در ونیز ساخته‌شده است.
مسجد جامع شیخ زاید (امارات متحده عربی)
مسجد جامع شیخ زاید یکی از بزرگ‌ترین مساجد جهان و یک اثر هنری عظیم معماری است که به‌طور عمدی مکاتب مختلف معماری اسلامی را درهم‌آمیخته است. این مسجد دارای ۸۲ گنبد که بزرگ‌ترین آن در مرکز نمازخانه اصلی واقع‌شده است. این گنبدها دارای روکش مرمر سفید خالص و گلدان‌های هلالی شکل هستند که با موزاییک شیشه‌ای طلا تزئین شده است.
این مسجد دارای بیش از ۱۰۰۰ ستون، لوسترهای طلاکاری شده با طلای ۲۴ عیار و بزرگ‌ترین فرش دستباف جهان است. نمازخانه اصلی تحت سلطه یکی از بزرگ‌ترین لوسترهای جهان است. رنگ دیوارها، ستون‌ها و فرش به‌گونه‌ای هماهنگ شده است که مسجد را به یک شاهکار هنری و سمفونی رنگ و جز ساختمان های باورنکردنی با معماری خاص تبدیل می‌کند.
مرحوم شیخ زاید بن سلطان آل نهیان این مسجد را برای انتقال پیامد تاریخی و تجسم پیام صلح، تحمل و تنوع اسلامی ساخت. وی قصد داشت كه مسجد جامع مرجع زنده‌ای از معماری مدرن اسلامی باشد كه گذشته و حال را به هم پیوند دهد و درجایی علم و دانش اسلامی را ایجاد كند كه بتواند ارزش‌های اصیل اسلامی را منعكس كند.
مناره‌های هندسی مسجد جامع
این مسجد چهار مناره دارد که طول هرکدام تقریباً ۱۰۶ متر است. هر مناره از سه شکل هندسی مختلف تشکیل‌شده است. اولی مربعی است که پایه مناره را تشکیل می‌دهد. سبک معماری آن نشان‌دهنده سبک مراکشی، اندلسی و مملوکی است.
قسمت دوم مناره دارای شکل هشت‌ضلعی است که به دوران مملوکی قرون ۱۳ تا ۱۶ برمی‌گردد. بخش سوم استوانه‌ای شکل بوده که عنصری طراحی‌شده از دوران عثمانی قرن ۱۴ تا ۲۰ است. لوسترهای پوشیده شده از موزاییک شیشه‌ای طلا به دوران فاطمیون قرن ۱۰ تا ۱۲ برمی‌گردد.
بزرگ‌ترین فرش دستباف جهان در یکی از ساختمان های باور نکردنی امارات
نمازخانه اصلی بزرگ‌ترین فرش دستباف جهان را در خود جای‌داده است. طرح پیچیده مدالیون اسلامی توسط دکتر علی خالقی، سازنده و هنرمند فرش نسل سوم ساخته‌شده است. فرش عمدتاً پشمی و یک‌تکه ۵۷۰۰ به‌اندازه مترمربع است و تقریباً توسط ۱۲۰۰ صنعتگر بافته‌شده است. کل پروژه دو سال به طول انجامید که شامل هشت ماه برای طراحی و ۱۲ ماه برای گره زدن است.
جذاب‌ترین و بزرگ‌ترین لوسترها کریستالی
این مسجد دارای هفت لوستر کریستالی که توسط فاوستیگ مونیخ آلمان ساخته‌شده است. عرض بزرگ‌ترین آن ۱۰ متر، قد ۱۵ متر و وزن آن ۱۲ تن است. دو نسخه کوچک‌تر از همان طرح وجود دارد که در نمازخانه اصلی قرار هرکدام ۸ تن وزن‌دارند. چهار لوستر به رنگ آبی با طرح و اندازه یکسان در قسمت ورودی سالن مسجد واقع‌شده‌اند.
معماری زیبای کاخ گلستان (تهران)
کاخ گلستان در سال ۱۲۶۸ هجری قمری به دستور ناصرالدین‌شاه ساخته‌شده است. این کاخ بخشی از یک مجموعه خیره‌کننده از کاخ‌ها، موزه‌ها و تالارها است. این بنا یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی و جز ساختمان های باورنکردنی با معماری زیبا در تهران است که قدمت آن به دوران قاجار می‌رسد. امروزه ساختمان‌هایی با سبک و تزئینات معماری زیبا در کاخ مشاهده می‌شود که از گذشته باقی‌مانده‌اند شامل: تخت مرمر ایوان، خلوت کریم‌خانی، اتاق موزه (تالار سلام) و حوض‌خانه آن (خانه استخر)، تالار آینه، تالار عاج یا رستوران‌های سنتی، تالار برلیان یا تشریفات، کتابخانه، ساختمان شمس‌العماره، بنای ضد باد و حوض‌خانه گسترده آن، تالار الماس، کاخ آبیاز، چادر خانه است.
۱. تخت مرمر بهترین تجسم معماری ایران
فتحعلی شاه قاجار در سال ۱۸۰۶ دستور ساخت ایوان مرمر چشمگیر که به تخت مرمر معروف است را داد. این ایوان آراسته‌شده توسط نقاشی‌ها، منبت‌کاری‌های مرمر، کاشی‌کاری‌ها، گچ‌بری‌ها، آینه‌ها، مینا و منبت‌کاری، پنجره‌های مشبک، تاج‌وتخت تجسم بهترین معماری ایرانی است.
ادغام معماری ایرانی و اروپایی به بهترین وجه در شمس‌العماره، جایی که پادشاه می‌خواست دیدگاه روشنی از پایتخت داشته باشد، مشخص است. درست در قسمت جنوبی شمس‌العماره یک تئاتر وجود دارد. بنا به دستور پادشاه قاجار برای اجرای تعزیه ساخته شد. این پدیده معماری با تمام شخصیت‌ها و بناهای پر جنب‌وجوش و رنگارنگ خود در سال ۲۰۱۳ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت‌شده است.
۲. چگونه اتاق‌های تابستانی کاخ خنک می‌شد؟
حوض‌خانه در زیرزمین عمارت بادگیر است که با چهار گیرنده باد هوا را با عبور از روی استخرهای آب گردش داده و خنک می‌کند. از این حوض‌خانه در دوران قاجار به‌عنوان اتاق تابستانی استفاده می‌شد. یک سیستم خنک‌کننده ویژه، آب را از یک سیستم زیرزمینی به حوضچه‌های کوچک داخل محفظه انتقال می‌داد. این سیستم برای عبور ازهر تعداد اتاق تابستانی که لازم بود، طراحی می‌شده و سپس آب برای آبیاری باغ‌های سلطنتی به بیرون هدایت می‌شد.
۳. معماری خلوت کریم‌خانی
این بنا با قدمت سال ۱۷۵۹ بخشی از محل زندگی داخلی کریم‌خان از خاندان زند بود. این بنا تراسی مشابه تخت مرمر دارد، اما دارای مقیاس کوچک‌تر و تزئینات کمتری است. سنگ مرمر که روی آن تصویر ناصرالدین‌شاه حکاکی شده واقعاً یک منظره دیدنی است.
۴. کاخ ابیض (کاخ سفید)
کاخ ابیض که به دلیل رنگ‌آمیزی گچ و سنگ‌های مرمر سفید مورداستفاده در سالن و راه پله به کاخ سفید معروف است. ناصرالدین‌شاه، خودش این سازه را با یک سالن مرکزی با اندازه بزرگ برای قرار دادن فرشی که توسط سلطان عبدالحمید ارسال‌شده بود، طراحی کرده است. این کاخ اکنون به‌عنوان موزه مردم‌شناسی مورداستفاده قرار می‌گیرد و برخی از قدیمی‌ترین آثار به‌دست‌آمده در ایران را به نمایش می‌گذارد.
۵. محل قرارگیری ساختمان بادگیرها (عمارت بادگیر)
این ساختمان در ضلع جنوبی مجموعه و در زمان فتحعلی شاه ساخته‌شده است. در کنار دو اتاق معروف به گوشواره (گوشه مانند) قرار دارد. دارای یک اتاق مرکزی با بهترین شیشه ویترای کاخ گلستان است. در خارج، چهار برج بادی با کاشی‌های لعاب‌دار آبی، زرد، سیاه و یک لایه طلا کوب وجود دارد. بادگیرها باد خنک‌کننده را از طریق سازه به بقیه قسمت‌ها منتقل می‌کنند.
مسجد نصیر الملک (شیراز) گران‌بهاترین ازنظر کاشی‌کاری و مقرنس کاری
مسجد نصیرالملک یکی از قدیمی‌ترین مساجد شیراز و یکی از زیباترین مکان‌های ایران است. مسجد نصیر الملک که به آن مسجد صورتی یا مسجد رنگین‌کمان نیز گفته می‌شود، در نگاه اول مانند یک مسجد معمولی اسلامی به نظر می‌رسد، اما با طلوع خورشید، هنر معماری مسجد را به یک کلیدوسکوپ عظیم تبدیل می‌کند آن را در رده ساختمان های باورنکردنی قرار می دهد. نور خورشید با عبور از پنجره‌های موزاییکی، دیوارها و فرش‌ها را با صدها رنگ نقاشی می‌کند. سحر و جادو چند ساعت دیگر ناپدید می‌شود، بنابراین بازدید خود را برای صبح زود برنامه‌ریزی کنید.
در سال ۱۸۷۶، میرزا حسنعلی خآن‌که معروف به نصیرالملک، حاکم استان فارس بود، تصمیم گرفت که یک مسجد را به‌عنوان خاطره‌ای از خود برای نسل‌های بعدی بنا کند. این مسجد در قسمت جنوبی خیابان لطفعلی‌خان زند واقع‌شده است. مسجد نصیرالملک ۲۸۹۰ مترمربع است و در زیربنای ۲۲۱۶ مترمربع ساخته‌شده است. یکی از بارزترین ویژگی‌های مسجد، کاشی‌کاری و مقرنس بودن آن است که گران‌بهاترین مسجد از این نظر است.
طراحی خارق‌العاده شبستان مسجد
مسجد نصیر الملک دارای دو شبستان شرقی و غربی است. شبستان شرقی دارای یک محراب کاشی‌کاری شده زیبا و دوازده ستون به همراه پنجره‌های شیشه‌رنگی است. هنر کاشی‌کاری و نقاشی در شبستان و تزئینات زیبای محراب از زیبایی خارق‌العاده‌ای برخوردار است. هماهنگی میان ستون‌ها، الگوهای هندسی خارق‌العاده، بازی نور و رنگ و مقرنس‌های باشکوه چشم بازدیدکنندگان و عکاسان را خیره می‌کند.
باشکوه‌ترین مسجد بدون گنبد
نکته جالب در مورد مسجد نصیرالملک این است که برخلاف همه مساجد ایران فاقد گنبد است و نمایانگر این واقعیت است که این بنا شخصی بوده و اکثریت مردم به این مسجد نرفته‌اند. کاشی‌کاری این مسجد بسیار دیدنی و منحصربه‌فرد است. در هیچ کجای دیگر دنیا نمی‌توانید کاشی‌کاری ازاین‌دست پیدا کنید. نکته دیگری که دلیل این شکوه است، استفاده از رنگ صورتی به‌عنوان رنگ غالب است که در هیچ مسجد دیگر ایران استفاده نمی‌شود.
استفاده از شیشه‌های رنگارنگ که در هر قسمت از مساجد جلب‌توجه می‌کند کاملاً بی‌نظیر است و معماری ظریف آن‌که نور خورشید را به رشته‌های نورانی رنگی تغییر می‌دهد، عظمت مسجد را به ارمغان آورده و این بنا را جزو ساختمان های باورنکردنی ایران قرار داده است. سقف هر طبقه نیز با نقاشی‌های اروپایی تزئین شده است.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!
