در تاریخ هنر و طراحی، سبک ایران باستان معمولاً شامل قطعات مختلفی میباشد که از قرونوسطی در این منطقه وارد شده است. ایران جزو اولین مناطقی بود که به اسلام گروید. از آن زمان تا کنون مذهب تأثیر زیادی بر هنر و طراحی داشته است. سبک مدرن ایرانی همچنان عناصر سنتی بسیاری را در خود جایداده، بااینحال، صنایعدستی سنتی بهتدریج با اقلام تولید انبوه خارجی جایگزین شد.
در واقع میتوان گفت در خانههای سنتی ایرانی، فضای داخلی بسیار مهمتر از نمای بیرونی و نمای ساختمان است. خانههای ایرانی قدیمی ظاهری ساده و محجوب دارند اما در داخل دارای طرحهای باشکوه و چشم نوازی هستند.
در این مقاله به نکاتی درباره طراحی داخلی به سبک ایران باستان میپردازیم.
۱. فرشهای زیبا در سبک ایران باستان
اولین و مهمترین عنصر در طراحی دکوراسیون خانههای ایرانی، فرش ایرانی است و از دیرباز یکی از نمادهای قدرتمند فرهنگی مردم ایران بوده و یکی از نشانههای اصلی شناخت هنر و فرهنگ ایرانی در بین مردم سایر کشورها بوده است. فرش یا قالیچه ایرانی از متمایزترین انواع دکوراسیون ایرانی هستند. امروزه نیز از اشیای باارزش میباشند و در قرآن از آنها بهعنوان اثاثیه بهشت یاد شده است. فرشها از نظر اندازه و عملکرد متفاوت هستند. برخی برای تزئین ایجاد میشوند و برخی دیگر برای نماز استفاده میگردند.
فرشهایی که درگذشته استفاده میشد دارای رنگها و طرحهای بسیار زیبا بودند. نقوش این فرشها برگرفته از برگها، گیاهان و غیره بود.
در فرهنگ ایران باستان، قبل از مدرن شدن، اعضای خانه و مهمانان روی زمین مینشستند. ازاینرو فرشهای نرم و کوسنهای تزئین شده در اطراف اتاق قرار داده شده بود تا افراد بتوانند روی زمین استراحت کنند.
۲. سبک مبلمان قدیمی ایرانی
بعد از فرش، مبلمان سبک سنتی و کلاسیک نیز یکی از وسایلی بودند که اکثر خانههای ایرانی در پذیرایی از آن استفاده میکردند. مبلمان ایرانی به دلیل تزئینات غنی خود متمایز بودند، اگرچه اتاقها معمولاً مبلمان کمی داشتند. اما داشتن مبلهای کمارتفاع یا حتی بالشتکهایی که مستقیماً برای نشستن روی زمین قرار میگرفتند، معمول بود. بنابراین صندلیها بیشتر برای خانوادههای ثروتمند و خانوادههای سلطنتی بود و معمولاً برای پذیرایی از بازدیدکنندگان مهم استفاده میشد.
برخلاف سایر فرهنگهای اسلامی، ایران نسبت به بازنماییهای مجازی بازتر بود. در هنر و مبلمان ایرانی، گاهی اوقات قطعاتی را میبینیم که با اشکال حیوانی و حتی انسانی تزئین شدهاند که معمولاً نمایانگر رویدادهای تاریخی هستند. اما در هنر دینی، بازنماییهای انسانی کاملاً غایب است.
ترکیب وسایلی مانند مبلمان سلطنتی یا کلاسیک ایرانی در کنار فرشهای زیبا میتواند همان دکوراسیون خانه ایرانی ناب و منحصربهفرد باشد که هر طراح خلاق و ایدئولوژیکی در ذهن خود دارد.
۳. صندلی آبنوس با منبت عاج
نوعی صندلی سلطنتی بود که بیشتر در خانههای سلطنتی یافت میشد. این صندلی یک تاج بلند و همچنین کندهکاری و منبتکاریهای زیبایی داشت. روکش آن برگرفته از طرحهای زیبا و اشکال هندسی بود.
۴. نقوش تزئینی سبک ایران باستان
تزئینات بهشدت تحتتأثیر اسلام بود و بیشتر قطعات دارای نقوش غیر تجسمی بودند که در هنرهای اسلامی رایج میباشد. اینها شامل؛ نقوش هندسی پیچیده، گلها، برگهای تلطیفشده و متون خوشنویسی تلطیفشده هستند که معمولاً برگرفته از نوشتههای قرآنی است.
۵. خاتمکاری و میناکاری چیست؟
استفاده از خاتم یک تکنیک رایج برای تزئین بود. خاتم شامل؛ حکاکی نقوش تزئینی بر روی چوب و پرکردن فضاهای خالی آن با قراردادن قطعات کوچک از مواد مختلف، مانند مروارید بود.
میناکاری یکی از شکوهمندترین صنایعدستی ایران است. به هنر نقاشی و طراحی سطح فلزاتی مانند؛ طلا، نقره و مس با لعاب دادن رنگها و آتش در کوره میگویند (گاهی روی شیشه یا سرامیک نیز انجام میشود).
۶. چراغهای تزئینی در دکوراسیون قدیمی
چراغها یکی دیگر از وسایل مهم بودند. این قطعات معمولاً از شیشه، برنز یا برنج ساخته میشدند و نمای بیرونی آن با میناکاری یا عناصر طلایی تکمیل میشد. نقوش تزیینی آن عمدتاً غیر تصویری بوده و تمام سطح آن اغلب با نقوش عربی با متنی خوشنویسی در وسط پوشیده شده بود. دیگر اقلام مهم فلزکاری چراغهای بخور، جعبهها و گلدانها بودند.
۷. چه نوع پنجرههایی در دکوراسیون خانههای قدیمی رایج بود؟
پنجرهها معمولاً از شیشههای رنگی ساخته میشدند تا از تابش نور شدید خورشید بهویژه در مناطق کویری و همچنین حفظ حریم خصوصی افراد داخل اتاق جلوگیری شود. این نوع پنجرهها در اشکال مختلف هندسی ساخته میشدند. امروزه نیز افراد سنتی پسند از این نوع پنجرهها در ساختمان خود استفاده مینمایند.
۸. طاقچه در طراحی داخلی به سبک ایران باستان
طاقچه قفسههای توکار دیواری بودند که برای نگهداری وسایل تزئینی و غیره استفاده میشدند. کف این طاقچهها را با پارچههای زینتی وسنتی میپوشاندند، چراکه هم جلوهای زیبا به دیوار بدهد و هم از خاک گرفتن طاقچه تا حدی جلوگیری شود.
۹. استفاده از کاشیهای قدیمی ایرانی
کاشیهای قدیمی ایرانی در رنگهای زرد، فیروزهای، آبی و سفید از ویژگیهای بارز اکثر ساختمانها و سازههای سنتی ایران است. کاشیسازی در ایران قرنها قدمت دارد و از نظر فنی و طراحی دستخوش تغییرات زیادی شده است.
۱۰. ایدههایی برای طراحی دکوراسیون به سبک سنتی ایرانی
- استفاده از ظروف سفالی با رنگهای خاکستری، قرمز و قهوهای (رنگهای سنتی) با الگوهای حیوانات، گیاهان، افراد و طرحهای زاویهدار میتواند ایدهای جالب برای تزئین دکور منزل شما به سبک قدیمی باشد.
- نقاشیهای مینیاتوری که اشعار، داستانها و نوشتههای مردمی را به تصویر میکشند؛ میتواند جذاب به نظر برسد. مینیاتورهایی که توسط فرمانروایان ایرانی حمایت میشد، سبک رایج نقاشی در ایران بوده است. برای کسانی که خواهان یک اثر هنری زیبا هستند، سرمایهگذاری روی یک مینیاتور قطعاً یکی از راههای بازگرداندن رنگ و زیبایی ایران باستان است.
- دیوارپوشهای قدیمی، فرشها و قالیچههای سنتی و روکشهای کوسن گزینههای مناسبتر و ارزانتری هستند که میتوانید در نظر بگیرید.
- نصب آینهای به دیوار که دورتادور آن با کاشیهای مربع شکل و قدیمی به رنگ فیروزهای پر شده است؛ میتواند یک ایدهٔ خلاقانه در طراحی داخلی باشد.
- سماور قدیمی ایرانی یک انتخاب عالی برای تکمیل دکوراسیون منزل یا آشپزخانه شماست. سماورهای زغالی حکاکی شده بهترین انتخاب هستند.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!