صرفه جویی در مصرف انرژی در سیستم روشنایی
برای صرفهجویی در مصرف انرژی در سیستم روشنایی، لازم است توصیهها و مقررات زیر نیز مدنظر قرار گیرد:
سیستمها و تجهیزات روشنایی
در فضاهای پر تردد ساختمانهای عمومی، باید حداقل یک منبع روشنایی با لامپهای کممصرف وجود داشتهباشد. اگر بیشاز یک منبع روشنایی در آن فضا باشد، کلید روشنایی لامپهای کممصرف باید در محلهای ورودی فضا باشد.
برای روشنایی در آشپزخانهها توصیه میشود لامپهای کممصرف استفاده شود. کلید مربوط به روشنایی اصلی آشپزخانه باید در نزدیکترین نقطه باشد. این الزام در مورد سایر روشناییها که صرفا برای مقاصد تزیینی استفاده میشود وجود ندارد.
تمامی سیستمهای روشنایی نصبشده درون سقفهای دارای عایق حرارت که از لامپهای کممصرف استفاده نمیکنند باید دارای رفلکتورهایی باشند که مانع از اتلاف انرژی روشنایی بصورت گرما در سقف گردند. در طراحی سیستمهای روشنایی ساختمان، محدوده شدت روشنایی معینشده در مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان باید کاملا رعایت گردد.
سیستمهای کنترل روشنایی لازم
سیستمهای کنترل فضاها
هر فضایی که با دیوار جداکننده تا زیر سقف محاصره شده، باید یک کلید جداگانه داشتهباشد. این کلید یا سیستم کنترل باید:
- برای افراد مجاز قابل دسترس باشد .
- جایی نصب شدهباشد که بتوان چراغهای آن فضا را توسط کلید مزبور روشن و خاموش نمود و روشن یا خاموش بودن چراغها از محل کلید قابل رویت باشد.
سیستمهای کاهش میزان روشنایی
روشنایی فضاهای محصوری که مساحتی برابر ۱۰ مترمربع یا بیشتر داشته و بار روشنایی آن بیش از ۱۲ وات بر مترمربع باشد و توسط بیش از یک منبع صورت گیرد باید به نحوی کنترل گردد که بار روشنایی چراغها تا نصف آن قابل کاهش باشد، ضمن اینکه همچنان سطح روشنایی یکنواختی در تمام فضا تامین گردد.
کاهش روشنایی بصورت یکنواخت باید به یکی از طرق زیر تامین گردد:
- استفاده از کاهشدهندههای نور برای کنترل تمام سیستمهای روشنایی
- کنترل ردیفهای زوج و فرد توسط دو کلید
- تامین کلید مستقل برای لامپ وسط سیستمهای سه لامپی
- تامین کلید مستقل برای هر لامپ یا هر مجموعه
در موارد استثنای زیر لزومی برای رعایت این بند وجود ندارد:
- چراغهایی که با سیستمهای تشخیص حضور کنترل میشود
- چراغهای راهروها
- چراغهایی که با سیستمهای زماندار قابل تنظیم هستند و بصورت خودکار خاموش میشوند.
فضاهایی که روشنایی آنها با نور طبیعی تأمین میشود
در مورد فضاهای محصور که در طول روز از نور طبیعی کافی بهرهمند میشوند و بیش از ۲۵ مترمربع مساحت دارند توصیههای زیر پیشنهاد میگردد:
- حداقل یک سیستم کنترل نور مصنوعی داشتهباشند که سیستمهای روشنایی را صرفأ در قسمتی که از نور طبیعی بهره میگیرد کنترل نماید.
- حداقل ۵۰% لامپهای روشنایی موجود در فضاهای فوق را، بصورتی که در بند ۱۹ تشریح گردیدهاست، کنترل نماید. کنترل سایر روشناییهای فضاهای غیر بهرهمند از نور طبیعی میتواند به هر طریق مجاز دیگری صورت گیرد.
در موارد استثنای زیر لزومی به رعایت مفاد این بند نیست:
- درصورتیکه نسبت سطح شیشهخور بخش نورگیر به سطح كل (عمودی یا افقی) کمتر از ۰/۲ برای سطوح عمودی و ۰/۰۲ برای سطوح افقی باشد.
- درصورتیکه موانع طبیعی یا مصنوعی (درخت، ساختمان وغیره) از رسیدن روشنایی روز به جدارهای نورگذر جلوگیری نمایند.
کنترل خاموشکردن روشنایی
در هر طبقه، تمامی سیستمهای روشنایی باید توسط یک کلید مرکزی دستی قابل کنترل باشد و برای ساختمانهای اداری، بهجای آن میتوان از یک کلید اتوماتیک و به روش تشخيص حضور، یا بصورت زمانی و یا با سیستم اتوماتیک دیگری که قابل کنترل باشد استفاده کرد.
در موارد زیر رعایت این ضابطه لازم نیست:
- ساختمان با فضای مستقلی از آن که متراژی کمتر از ۵۰۰ مترمربع دارد.
- روشنایی راهروها، لابیها و فضاهای ورودی در ساختمانهای بلند (مسکونی، هتل و غیره)
- در مورد سیستم روشنایی به میزان حداکثر نیم وات بر مترمربع مانند روشنایی اضطراری که معمولا به دلایل ایمنی پیشبینی شده است.
- فروشگاهها و مجتمعهای تجاری، رستورانها، مساجد، تئاترها، سینماها و ساختمانهای مشابه.
درصورتیکه یک سیستم کلیدی زمانی پیشبینی شدهباشد، باید شرایط زیر برقرار باشد:
- به راحتی در دسترس باشد.
- در جایی واقع شده باشد که شخص استفاده کننده بتواند بهراحتی حدس بزند کلید مربوطه کدام فضا را روشن مینماید.
- بصورت دستی نیز کار کند
- اجازه دهد روشنایی حداکثر ۲ ساعت روشن باقی بماند.
- فضایی کمتر از ۵۰۰ مترمربع را کنترل نماید.
در مجتمعهای تجاری، سالنهای سخنرانی، فروشگاههای مستقل، استادیومها، و ساختمانهای مشابه، فضای کنترلشده توسط هر سیستم کلیدی زمانی باید کمتر از ۲۰۰۰ مترمربع (به جای ۵۰۰ مترمربع فوق) باشد.
درصورتیکه از یک سیستم برنامهریزی (زمانی) استفاده شود، باید قابلیت دادن برنامههای خاص برای روزهای تعطیل را داشته باشد تا بتوان در روزهای تعطیل تمامی سیستمهای روشنایی را خاموش نگهداشت.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!!