منظور از آکس و آکس بندی در ساختمان سازی چیست؟
آکس به معنای وسط، چیزی را در وسط گذاشتن می‌باشد که در پلان معماری و سازه‌ها وسط ستون‌ها را آکس گفته و آن را در محورهای افقی و عمودی نمایش می‌دهند. در ادامه این مقاله به توضیح کامل پلان آکس بندی می پردازیم.
منظور از پلان آکس بندی چیست؟
به پلانی که در آن محل قرارگیری، امتداد و فاصلۀ ستون‌ها را به کمک خطوط محوری (آکس) نشان می‌دهد، پلان آکس بندی می‌گویند. منظور از خط آکس، خطی فرضی است که از وسط مقطع ستون یا تیر می‌گذرد. خط آكس بايد درراستاى عمودى و افقى هر ستون ترسيم گردد. سعى كنيد تا حد امكان ستون‌ها هم‌راستا در نظر گرفته شوند. البته تاجایی كه در پلان معمارى تأثير منفى نگذارد.
نکته: خط آكس با خط و نقطه نازك ترسيم می‌گردد.
مراحل ترسيم پلان آكس بندى
- تعيين محل ستون در پلان معمارى
- ترسيم ستون‌ها
- ترسيم خطوط آكس
چگونگی نام‌گذاری خطوط آكس
براى خواندن راحت‌تر هر ستون، آكسها را در دو راستاى عمودى با اعداد و افقى با حروف لاتين نام‌گذاری می‌کنند. براى اين كار، خطوط آكس را در جهت بالا و سمت چپ نقشه به‌اندازه حدود ۲ سانتیمتر از اولین خط آكس، ادامه داده و دایره‌ای با قطر تقريبى ۸ میلی‌متر در ادامه‌ی آن ترسيم نمایید. سعى كنيد دایره‌ها دريك راستا ترسيم شوند. اگر فاصله آكسها به‌گونه‌ای بود كه دایره‌ها باهم تداخل داشتند، به روش ترسیم‌شده براى آكس‌هاى رديف ۱،۲ و ۳ عمل نماييد.
نکته: دايره آكس با خط پر متوسط ترسيم می‌گردد.
اندازه‌گذاری خطوط آكس در پلان
آكسها را بايد در دو رديف، اندازه‌گذاری نماييد. در ردیف اول، فاصله بين آكس اول تا آكس آخر را نشان دهيد. در ردیف دوم، فاصله بين آكسها را مشخص كنيد. بهتراست، اندازه‌ها تا دو رقم بعد از اعشار و برحسب متر نوشته شوند.
پلان آكس بندى و چگونگي تعيين محل ستون‌ها
اولین گام در تهیه نقشه‌های سازه، تعیین محل ستون‌ها است. براي تعيين محلی مناسب برای ستون باید توجه خاص به پلان معماري ساختمان نمود. همچنین بر اساس نوع سازه انتخاب‌شده از طرف مهندس محاسب و بارهاي وارد بر ساختمان، محدوده تقریبی محل ستون‌ها تعيين می‌گردد. برای تعیین جای دقیق‌تر ستون‌ها در پلان معماري، بهتر است به نکات زیر نیز توجه شود:
۱. محل و فاصله ستون‌ها به صورتي تعيين شود كه با حداقل تعداد ستون، كل بارهاي ساختمان به زمين منتقل ‘گردد.
۲. ستون‌ها حتی‌الامکان بافاصله مساوي از يكديگر قرار گيرند.
۳. محل ستون‌ها از زيبایي ساختمان و ارتباط بين آن‌ها نكاهد.
۴. ستون‌ها حتی‌الامکان در درون ديوارها، جرزها و كمدهاي ديواري مخفي شوند.
۵. در تعيين محل ستون‌ها به قسمت‌های اساسي ساختمان مانند دستگاه پله، آسانسور، نورگيرها، داكت‌ها و غیره توجه شود. بهتر است در چهارگوشه‌ی دستگاه پله، ستون پیش‌بینی شود.
۶. محل قرارگيرى ستون‌ها در فضاى پاركينگ، مانع از حركت ماشین‌ها و ايجاد فضاهاى پرت نگردد.
۷. فاصله ستون‌ها در سازه‌های بتنی، برای یک ساختمان مسکونی، معمولاً بین ۲ تا ۷ متر در نظر گرفته می‌شود.
اهمیت پلان آکس‌بندی در طراحی و اجرا
در اجرا دقیقاً ستون‌ها مطابق پلان آکس‌بندی اجرا خواهند شد. هرگونه اشتباهی در ترسیم این پلان و مشخص نمودن موقعیت ستون‌ها و نام‌گذاری خطوط آکس و غیره باعث سردرگمی تیم اجرا و بروز اشتباهات اجرایی خواهد شد. در طراحی نیز جهت شروع مدل‌سازی و طراحی سازه در ایتبس (ETABS) شما نیاز به این پلان دارید تا خطوط فرضی آکس را در نرم‌افزار ایجاد کرده تا موقعیت ستون‌ها مشخص شود و بتوانید ستون‌ها، تیرها و غیره را مدل‌سازی نمایید.
ستون گذاری و آکس‌بندی مطابق معماری ساختمان
بسیار ضروری است که مهندس معمار، با استانداردهای اولیه سازه آشنایی کامل داشته باشد و بتواند به‌خوبی محل ستون‌ها، مهاربندها و دیوارهای برشی را در پلان معماری پیش‌بینی کند. به‌گونه‌ای که این المان‌ها در بهترین مکان خودشان قرار بگیرند، قرارگیری صحیح ستون‌ها با فواصل مناسب در اقتصادی شدن طرح و نظم سازه بسیار مؤثر است و مهندس معمار باید به‌گونه‌ای همه جوانب را در نظر گیرد که مهندس محاسب برای طراحی سازه ساختمان و همچنین تیم اجرایی جهت تعیین محل ستون‌ها با مشکل مواجه نشود و نیازی به تغییر در آکس بندی ستون‌ها نباشد.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می‌توانید سفارش خود را به‌صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!!
