ابعاد ستون در ساختمان‌های مختلف
ابعاد ستون در ساختمان‌های مختلف، متفاوت است. ستون اندازه ثابتی ندارد، عموماً به جنبه‌های مختلفی از جمله بارهای وارد بر ستون، مصالح مورداستفاده در آن، عیار بتن، دهانه بین دو ستون و غیره بستگی دارد.
در این مقاله، قوانین و ضوابطی را که باید برای ارائه یک طرح ستون رعایت کنید، مرور خواهیم کرد. البته ستون‌ها باید مطابق با مجموع نیروهای وارد بر سازه طراحی شوند، اما جدا از آن، برای هر مهندس عمران و معمار ضروری است که چند قانون سرانگشتی را به‌خاطر بسپارد تا از اشتباه کردن آن‌ها جلوگیری شود.
ابعاد ستون در ساختمان‌های اسکلت فلز
در ساختمان‌های اسکلت فلز ابعاد ستون بر اساس برج‌ها، طبقات و غیره متفاوت است. به طوری که ساختمان‌هایی که دارای طبقات (زیر ۳ طبقه) هستند ابعاد ستون ۲۰×۲۰ در نظر گرفته می‌شود. اما ابعاد ستون در برج‌ها (۴ طبقه به بالا) بر اساس محاسبه و نظارت مهندس عمران یا مهندس محاسب است. یعنی بر اساس میزان باری که باید ساختمان تحمل کند مهندس عمران یا محاسب باید ابعاد ستون را مشخص کند.
ممکن است در ساختمانی دو ستون اسکلت فلز به یکدیگر جوش داده شود یا چند تیرآهن را به هم دیگر جوش بدهند تا یک ستون بتواند میزان بار بسیاری را تحمل نماید در این صورت ابعاد ستون قطور و بزرگ‌تر می‌شود. به همین علت ابعاد ستون در برج‌های اسکلت فلز متفاوت است.
در ساختمان‌هایی مانند؛ انبارها، سوله‌ها، تالارها و استادیوم ورزشی نیز ابعاد ستون متفاوت می‌باشد. در این ساختمان‌ها از ستون‌های خرپا استفاده می‌شود که به آن‌ها سازه‌های خرپایی گفته می‌شود.
ابعاد استاندارد سوله‌ها به شرح زیر می‌باشد:
طول سوله: ۶ تا ۹ متر
عروض سوله: ۱۲ تا ۳۵ متر
ارتفاع سوله: حداقل ۳ متر حداکثر ۲۵ متر
شیب سوله: در حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد
ابعاد ستون در ساختمان‌های سقف سبک
ساختمان‌هایی هستند که دارای سقف سبک‌اند و اگر این ساختمان‌ها کاربرد مسکونی داشته باشند و به‌عنوان سوله استفاده نشوند. همچنین ارتفاع سقف و متراژ آن کم باشد ستون‌هایی در ابعاد ۲۰×۲۰ یا ۱۰×۱۰ دارند.
نکته: این ساختمان‌ها استاندارد نبوده و سازمان نظام‌مهندسی آن‌ها را تأیید نمی‌کند.
ستون در ساختمان‌های اسکلت بتن
ابعاد ستون در این ساختمان‌ها به میزان طبقات، تعداد میلگرد درون ستون‌ها و همچنین میزان باری که ساختمان تحمل می‌کند، بستگی دارد. ستون در برخی از ساختمان‌های اسکلت بتن دارای ۸ ملیگرد، برخی دارای ۱۲ میلگرد و برخی دیگر دارای ۱۶ ملیگرد هستند. البته در ستون‌های با این تعداد میلگرد (۸،۱۲،۱۶ ملیگرد) ابعاد آن ۴۰×۴۰ در نظر گرفته می‌شود.
به‌طورکلی ابعاد استاندارد ستون در ساختمان‌های اسکلت بتن با کاربری مسکونی ۴۰×۴۰ است. در ساختمان‌های دو تا سه طبقه از ۱۶ میلگرد استفاده می‌گردد، اما اگر تعداد طبقات بیشتر باشد ممکن است قطر ستون نیز تغییر پیدا کند.
کاربرد ستون در سازه‌های دال بتنی
به‌طورکلی می‌توان گفت دال سیستم سازه افقی است که بار را در یک یا دو جهت بر اساس شکل هندسی بارگذاری و تکیه‌گاه انتقال می‌دهد. دال بتنی ممکن است در سقف، در دیواره و یا به‌عنوان سازه (سقف، ستون و فونداسیون) استفاده شود. گاهی اوقات فاصله‌ی بین ستون‌ها زیاد نیست بنابراین می‌توان تیرآهن‌هایی که فرعی هستند را حذف نمود؛ در این حالت کف فقط از تیرآهن‌های اصلی و دال تشکیل خواهد شد.
گاهی نیز ممکن است حتی تیرآهن‌های اصلی حذف شده و دال مستقیماً به ستون‌ها متکی شود. یک دال معمولاً چندین اینچ ضخامت دارد و این ضخامت معمولاً بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر می‌باشد لازم به ذکر است که ضخامت دال‌ها نسبت به طول و عرض بسیار ناچیز می‌باشد.
شناخت انواع دال بتنی
- دال بتنی یک‌طرفه
- دال بتنی دوطرفه
۱. دال بتنی یک‌طرفه چیست؟
اگر نسبت طول به عرض چشمه دال بتنی بزرگ‌تر از ۲ باشد بارها از دهانهٔ کوتاه‌تر به تیرهای دهانهٔ بزرگ انتقال میابند. اگرچه تیرهای تکیه گاهی در چهار طرف وجود دارند اما انتقال بارها فقط ازیک‌طرف دال می‌شود.
۲. آشنایی با دال بتنی دوطرفه
بر خلاف دال بتنی یک‌طرفه؛ در دال بتنی دوطرفه نسبت طول به عرض کوچک‌تر از ۲ است؛ بنابراین انتقال بارها از دو طرف صورت می‌گیرد. این نوع دال بتنی خود دارای چند نوع می‌باشد: دال تخت (بدون تیر)، دال تخت با سرستون، دال تخت مجوف وافل و سیستم کوبیاکس یا دال حبابی.
در طراحی ستون به چه نکاتی باید دقت شود؟
- بارهای محوری و جانبی بر روی ستون
- فاصله یا دهانه و عمق احتمالی بستگی به باری دارد که تیر متحمل می‌شود.
- اندازه ستون به میزان بار وارد شده به ستون، تیر و دال بستگی دارد.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!
