دستگاه جوش گاز و متعلقات آن
در این مقاله شما را با دستگاه جوش گاز و متعلقات آن آشنا می کنیم در ابتدا به تعریف جوشکاری با گاز می پردازیم.
منظور از جوشکاری با گاز چیست؟
دستگاه جوش گاز با گاز فرآیندی است که در آن با استفاده از گرمای حاصل از احتراق مخلوط اکسیژن با یک گاز سوختنی دیگر عمل جوشکاری انجام می‌گردد.
دستگاه جوش گاز و متعلقات آن از قسمت‌های مختلف به شرح زیر تشکیل گردیده:
۱.کپسول های اکسیژن و استیلن
۲. مشعل جوشکاری و یا برش‌کاری
۳. رگولاتور یا مانومتر
۴. شیلنگ
۵. متعلقات
۱. معرفی کپسول‌های اکسیژن و استیلن دستگاه جوش گاز
الف) کپسول اکسیژن: رنگ بدنه کپسول اکسیژن مشکی بوده که حداکثر فشار اکسیژن در داخل آن ۱۷۰ بار bar و اتصالات خروجی آن با رزوه راست‌گرد می‌باشد.
ب) کپسول استیلن: رنگ بدنه کپسول استیلن سبز یا قهوه‌ای بوده و ارتفاع آن از کپسول اکسیژن کمتر و فشار درون آن ۱۵ بار bar و شیر موجود و اتصالات آن با مهره چپ‌گرد می‌باشد.
۲. مشعل جوشکاری و یا برش‌کاری دستگاه جوش گاز
گازهای اکسیژن و استیلن به‌وسیله شیلنگ‌ها به مشعل هدایت می‌شوند که مقادیر مصرف هر یک از آن‌ها به‌وسیله یک شیر کنترل می‌شوند. گاز اکسیژن از وسط انژکتور و گاز استیلن از اطراف انژکتور خارج‌شده و در محفظه اختلاط با یکدیگر ترکیب‌شده سپس از پستانک مشعل خارج می‌گردد.
مشعل از قسمت‌های زیر تشکیل‌شده:
١. دسته مشعل
۲. شیر اکسیژن
۳. شیر استیلن
۴. لوله هدایت استیلن
۵. لوله هدایت اکسیژن
۶. قسمت خروجی گاز که به پستانک معروف است.
۷. محفظه اختلاط
٣. رگولاتور یا مانومتر (وسیله تنظیم‌کننده فشار)
چون فشار داخل کپسول اکسیژن و استیلن زیاد است و نمی‌توان مستقیماً از آن‌ها استفاده کرد لذا در مسیر آن‌ها رگولاتور قرار می‌دهند تا فشار آن‌ها را تقلیل داده و تبدیل به فشار کمتری که فشار کار نامیده می‌شود، بنماید.
۳ مشخصه مهم رگولاتور دستگاه جوش گاز
الف – رنگ نوار رگولاتور گاز اکسیژن آبی و استیلن سبز یا قرمز می‌باشد.
ب – رزوه‌های تمام اتصالات کپسول اکسیژن و شیر آن راستگر و استیلن چپ‌گرد می‌باشد.
ج – مانومتر خروجی اکسیژن تا ۸/۴ بار bar و استیلن ۱ بار bar را نشان می‌دهد.
۴. شیلنگ‌ها در فرایند جوشکاری با گاز
الف) رنگ شیلنگ کپسول استیلن قرمز می‌باشد.
ب) رنگ شیلنگ کپسول اکسیژن آبی و یا سبز می‌باشد.
۵. متعلقات دستگاه جوشکاری اکسی استیلن
متعلقات دستگاه جوشکاری اکسی استیلنشامل فندک، فرچه سیمی، کلید و آچار برای بازو بستن مهره‌ها، عینک، گاری برای جابجایی کپسول‌ها. لازم به ذکر است که به‌غیراز گاز اکسی اتیلن در جوشکاری با گاز از گازهای دیگری مانند پروپان با درجه حرارت (C ۲۵۰۰°)، اکسی هیدروژن (C ۲۲۰۰°) و اکسیژن با گاز زغال‌سنگ (C۲۰۰۰°) استفاده می‌گردد. ولی چون گاز اکسی استیلن (C ۳۲۰۰°) دارای درجه حرارت بیشتری نسبت به سایر گازهای اشاره‌شده در بالا دارد به همین دلیل بیشتر از گاز استیلن در جوشکاری گاز استفاده می‌گردد.
آشنایی با آماده کردن و راه‌اندازی دستگاه جوش گاز
در هنگام آماده کردن فشار داخل کپسول‌های استیلن نباید بیشتر از A۲۲ باشد زیرا خطر انفجار را در پی دارد و برای اینکه آن‌ها را با فشار بیشتری در کارخانه پر کنند مقداری مواد اسفنجی واستن داخل کپسول می‌ریزند و سپس گاز استیلن را وارد کپسول می‌کنند تا از خطر انفجار جلوگیری نماید و گاهی اوقات این کپسول‌ها را تا ۲۹ At پر می‌کنند ولی استاندارد آن‌ها بین ۱۵ الی ۵/۱۷ AT می‌باشد.
مواد اسفنجی در داخل کپسول برای این است که استن را در خود نگه دارد و مواد استن استیلن را در خود متراکم می‌کند. زمانی که شیر کپسول را باز می‌کنیم استیلن از استن جداشده و مورد مصرف قرار می‌گیرد و زمانی که آن پایبندیم دوباره گاز استیلن در استن حل‌شده و بدین‌صورت است که کپسول استیلن را با فشار بیشتر از۲ At پر می‌کنند.
هنگام شروع کار ابتدا باید کپسول گاز مصرفی را کمی باز و بسته کنیم تا درصورتی‌که ناخالصی در جلو کپسول باشد خارج‌شده و سپس مهره مانومتر را آرام با دست به کپسول وصل می‌کنیم در هنگام بستن مهره مانومتر باید تا یک‌چهارم دوره آخر به کپسول آزاد بسته‌شده و بعدازآن با آچار مهره را سفت می‌کنیم.
ساختمان و طرز کار مانومتر برای راه‌اندازی
به دلیل زیاد بودن فشار داخل کپسول اکسیژن و استیلن نمی‌توان آن‌ها را مستقیماً به سرپیک متصل نمود؛ بنابراین با استفاده از رگولاتور با توجه به فشار سه وظیفه مهم به شرح زیر را به عهده دارد.
۱. فشار گاز داخل سیلندر را نشان می‌دهد.
۲. فشارقوی را به فشار کمتری که برای کار مناسب باشد تبدیل می‌نماید؛ یعنی فشار kg/m2۱۵۰ در کپسول اکسیژن فشار را حدوداً به kg/m2۵۲ تقلیل می‌دهد. در کپسول‌های استیلن فشار۲ kg/cm۱۵ را به فشار ۰.۳ تا ۰.۵ تبدیل می‌کند. تا در تمام مدت طول کار فشار به حالت ثابت نگه‌داشته شود.
سر پیک جوشکاری گاز (مشعل) دستگاه جوش گاز
برای جوشکاری و تشکیل مشعل‌های مختلف جوشکاری فلزات و آلیاژهای آن‌ها و نیز با توجه به ضخامت‌های مختلف آن‌ها باید مشعل به‌طور صحیح و متناسب با قطعه کار انتخاب شود. امروزه مشعل‌های ساخته‌شده دارای مشخصات بر روی مشعل‌ها حک‌شده است. مشخصات حک‌شده مقدار مصرف گاز در ساعت. ضخامت قطعات موردنظر و نیز فشارهای لازم برای اکسیژن و استیلن که توسط رگولاتور می‌بایستی تنظیم گردد نوشته‌شده است.
مشعل از قسمت‌های زیر تشکیل‌شده است:
شامل لوله‌های هدایت گازهای استیلن و اکسیژن و انژکتور و محفظه اختلاط و پستانک می‌باشد.
مراحل روشن کردن مشعل
برای روشن کردن مشعل ابتدا باید شیر استیلن روی مشعل را باز و گاز استیلن را که از نوک مشعل بیرون می‌آید با فندک روشن نموده شعله اکسیژن لازم و کافی را در جهت سوزاندن بخشی از استیلن از هوای اطراف مشعل دریافت کرده و نهایتاً مشعل با سوخت اکسیژن و استیلن روشن می‌شود.
شیر سوزانی که درروی مشعل قرارگرفته باید تا زمانی بازنمود که انتهای شعله از مشعل قطع شود و سپس با بستن شیر شعله را به نوک متصل نمایید. این طریقه روشی است جهت تشخیص و تخمین مقدار جریان استیلن صحیح از نوک مشعل. از مشخصات اصلی این شعله فراوانی کربن آزادشده در هواست.
آشنایی با ۳ نوع شعله
عموماً سه نوع شعله وجود دارد:
۱. شعله احياء
۲. شعله خنثی
۳. شعله اکسیدکننده
۱. شعله احيا: شعله‌ای است که دارای استیلن اضافی باشد.
۲. شعله خنثی: شعله‌ای است که میزان اکسیژن و استیلن بیانگر مساوی بودن نسبت اکسیژن با استیلن است.
۳. شعله اکسیدکننده: با باز کردن اکسیژن و افزایش بیشتر آن بر روی مشعل طول هسته مخروطی تقریباً به‌اندازه ۲/۰ هستند مخروطی اصلی کاهش طول پیدا می‌کند. هسته مخروطی شکل تقارنی خود را ازدست‌داده و شعله با غرش بلندی ایجاد می‌شود. بدین طریق شعله اکسیدکننده به وجود خواهد آمد.
ساخت انواع سازه (انواع تکیه‌گاه – انواع بست و پایه)
جهت نصب لوله‌ها در فضای (سرپوشیده و باز) در محل‌هایی در لوله باید به سقف و یا دیوارها نصب شود باید از بست و آویز و قلاب‌های فلزی مناسب با توجه به قطر لوله‌ها انجام پذیرد. برای لوله‌های فولادی از آهن سیاه یا سفید (گالوانیزه) و برای لوله‌های مسی از بست‌های مسی یا برنجی و برای لوله‌های پلاستیکی از بست پلاستیکی استفاده گردد. درصورتی‌که لوله از نوع آهن است، برای جلوگیری از ایجاد کویل الکترولیتیکی بهتر است دور لوله را در محل اتصال بست و آویز و قلاب‌ها عایق‌بندی نمود.
قبل از نصب لوله‌ها باید مسیر آب سرد و گرم پیش از اجرای لوله‌گذاری کارهای نصب مهار، بست و آویزها باید پیش‌بینی‌های لازم و با توجه به نوع مصالح به سیمان و گچ استفاده شود. ملات‌های مورد مصرف باید از نوع زودگیر بوده و تا گرفتن کامل نباید لوله‌ها روی بست‌ها و مهار و آویز نصب گردد.
لوله‌ها باید آزادانه تا ۲ میلی‌متر برای انبساط و انقباض آب گرم و سرد جای بازی داشته باشند. بنا بر دلایل گفته‌شده در بالا لازم است در هنگام لوله‌کشی با استفاده از زانوها، خم‌ها، حلقه، لوله و قطعات انبساط و انقباض شبکه لوله‌کشی فراهم گردد. در رایزرها از بست معمولاً در پائین و طبقاتی که رایزرها از آن لوله عبور می‌کند کافی است. ولی در مورد لوله‌های افقی فاصله بین نگه‌دارنده‌ها بستگی به قطر و جنس لوله‌ها دارد.
نکات مهم در مورد تکیه‌گاه (بست)
۱. انتخاب تکیه‌گاه بست باید با توجه به نوع لوله‌کشی آب و فاضلاب و شرایط کار آن صورت گیرد.
۲. بست باید لوله را در جای خود نگه‌دارد امکان تنظیم شیب موردنیاز لوله را فراهم آورد، مانع حرکت آزاد لوله نشود و در نقاطی که بست به‌صورت نمایان و در معرض دید نصب می‌شود، ظاهر تمیز و قابل‌قبول داشته باشد.
۳. طرح و ساخت بست باید طوری باشد که مقاومت و استحکام لازم را در برابر بار وارده داشته باشد و امکان دسترسی و تعمیر و تنظیم را بدهد.
۴. اگر اسکلت ساختمان فولادی باشد، هر جا عملی است، می‌توان بست آویز را با روش‌های مناسب بر آن متصل کرد.
۵. اتصال آویزهای سقفی به سقف‌های بتنی ممکن است با استفاده از “INSERT”صورت گیرد.
۶. اگر “INSEAT” درجایی از سقف بتنی کار گذاشته شود که اتصال میلگرد آویز به آن مستقیماً آسان نباشد، می‌توان از پروفیل‌های ناودانی یا نبشی استفاده کرد.
۷. از تسمه‌های سوراخ‌دار آهن، مفتول یا زنجیر فلزی نباید به‌عنوان آویز لوله‌ها استفاده کرد.
۸. طرح و ساخت آویز باید طوری باشد که پس از نصب لوله‌ها آویز را بتوان در ارتفاع تنظیم کرد و لوله را در وضعیت موردنظر قرارداد.
۷ تکیه‌گاه لوله‌های فاضلاب دستگاه جوش گاز
۱. تکیه‌گاه لوله‌های چدنی (سر کاسه دار و بدون سر کاسه) قائم باید از نوع گیره و پایه، تکیه‌گاه لوله‌های چدنی افقی باید از نوع آویز، دیوارکوب، اسکلت فولادی باشد. اگر لوله چدنی در خاک دفن می‌شود باید روی بستر ماسه‌ای قرار گیرد.
۲. بست گیره‌ای لوله‌های چدنی سر کاسه دار باید تا ممکن است نزدیک سر کاسه و در لوله‌های چدنی بدون سر کاسه نزدیک اتصال، قرار گیرد تا از حرکت لوله جلوگیری شود.
۳. زیر لوله‌های چدنی قائم باید با پایه محکم شود. پایه لوله‌های چدنی قائم باید بر روی بتن، آجر و سیمان یا اسکلت فولادی که به سازه ساختمان متصل باشد قرار گیرد.
۴. تکیه‌گاه لوله‌های فولادی گالوانیزه ولوله‌های پلاستیکی قائم باید از نوع گیره یا کورپی و تکیه‌گاه این لوله‌ها درصورتی‌که افقی باشند باید از نوع آویز، دیوارکوب یا اسکلت فولادی باشد.
۵. اگر لوله در معرض حرکت ناشی از انقباض و انبساط باشد، باید به‌صورت گیره لوله را نگه دارد و آویز امکان حرکت آونگی را فراهم سازد.
۶. بست لوله‌ها باید از جنس پروفیل‌های فولادی یا چدن چکش‌خوار باشد.
۷. تکیه‌گاه لوله‌ها باید به اجزاء ساختمان محکم شود یا با پیچ و مهره به اسکلت ساختمان متصل شود.
نکته: هر قطعه از لوله‌های چدنی افقی فاضلاب یا هواکش باید تکیه‌گاه (بست) داشته باشد.
فاصله بین نقاط و اتکا بست‌ها یا پایه‌ها چقدر است؟
- فاصله (اتکا ولوله‌های عمودی) نباید از یکدیگر از ۳ متر بیشتر باشد.
- بست‌های لوله‌های عمودی باید کاملاً لوله را در برگرفته و وزن آن‌ها را تحمل کند.
- در لوله‌کشی روکار در خارج ساختمان و در فضای آزاد نصب می‌شود، طول پایه بست‌ها باید به‌اندازه‌ای باشد که لوله در فاصله حداقل یک سانتیمتر از دیوار قرار گیرد تا گردوخاک و مواد دیگری در فاصله بین دیوار و لوله جمع نشده و باعث خوردگی تدریجی لوله نگردد.
۳ نوع پروفیل‌های ساختمانی
الف) پروفیل‌های نورد گرم: از نورد گرم شمش فولادی ساخته می‌شود.
ب) پروفیل‌ها نورد سرد: از شکل دادن ورق‌های فولادی از طریق خم کردن و پرس ایجاد می‌شود.
ج) پروفیل‌های مرکب: از اتصال چند نوع گرم و سرد ایجاد می‌شود.
نکته: از پروفیل‌های نورد سرد فقط در کارهای ساختمانی استفاده می‌شود مانند، لوله‌ها، ناودانی‌ها تیرهای تکیه‌گاهی سقف کاذب و چهارچوب ساختمانی.
پروفیل‌های گرم مورداستفاده در ساختمان
ناودانی Z شکل نبشی کلاهی (hat) چهارچوب دار
مشخصات هندسی پروفیل‌های ساختمانی استاندارد در جدولی بنام (اشتال) مندرج است. پروفیل (IPE) شکل برای اعمال خمشی مانند تیرهای ساختمانی (IPB) شکل بال‌پهن می‌باشد اعضای فشاری مانند ستون‌ها، میلگرد برای اعضای مهاری کششی و نیمرخ سپری و ناودانی برای مهاربندی‌ها و بادبندها مناسب هستند.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!!
