صفر تا صد طراحی نقشه ساختمان
برای بهره‌برداری از یک زمین مسکونی و یا تجاری اولین مرحله، طراحی نقشه برای آن زمین است و اجرای تمامی قسمت‌های ساختمان بر اساس همان نقشه انجام می‌گردد و اگر این نقشه به‌خوبی طراحی نشود مشکلات زیادی برای آن سازه به وجود می‌آورد. البته طرح شما باید مورد تایید سازمان نظام مهندسی و شهرداری باشد و مجوز ساخت را دریافت نمایید.
طراحی نقشه ساختمان مراحلی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:
مرحله اول: مشخص‌کردن ابعاد
در ابتدا شما باید به‌عنوان مهندس طراح، ابعاد دقیق زمین موردنظر را به دست آورید و از موقعیت و محل قرارگیری آن، اطلاعات کافی داشته باشید که معمولاً کارفرما پلان موقعیت یا همان کروکی زمین را به شما می‌دهد که تمامی ابعاد، اندازه‌ها و همه‌ی اطلاعاتی که شما باید داشته باشید در آن وجود دارد.
مرحله دوم: مشخص‌کردن مرز زمین، سرویس پله و آسانسور
بعد از دریافت اطلاعات موردنظر، کار طراحی نقشه آغاز می‌شود. در ابتدا دیوارهای اطراف زمین را رسم می‌کنیم و قطر دیوارها باید بر اساس نوع سازه (اسکلت بتن، اسکلت فلز و اسکلت شناژی) مشخص شوند. اولین و مهم‌ترین موردی که باید هنگام طراحی نقشه ساختمان در نظر بگیرید محل قرارگیری سرویس پله و آسانسور در پلان است.
برای قراردادن سرویس پله و آسانسور باید شرایط کلی زمین موردنظر یعنی: طول، عرض و موقعیت قرارگیری زمین، تعداد طبقات و تعداد واحد در هر طبقه را در نظر گرفت بر اساس این شرایط درمورد اندازه‌های سرویس پله و آسانسور و اینکه نوع پله به چه صورت باشد (دوطرفه، سه طرفه و یا چهار طرفه) تصمیم‌گیری می‌کنیم.
برای آشنایی بیشتر با سرویس راه‌پله بهتر است با انواع راه‌پله و اندازه‌های آن‌ها آشنایی داشته باشید:
انواع پله در ساختمان و کاربردهای آن‌ها
۱. پله یک‌طرفه: این نوع از پله‌ها دارای طول زیادی بوده و معمولاً در فضاهای طولانی مورداستفاده قرار می‌گیرند و به دلیل جلوگیری از خستگی افراد در هنگام عبور از آن‌ها، از پاگرد در مسیر استفاده می‌شود. درصورتی‌که در ساختمان محدودیت طولی وجود نداشته باشد؛ می‌توان این‌گونه پله را اجرا کرد.
۲. پله دوطرفه: یکی از رایج‌ترین انواع پله، پله دوطرفه است که در اکثر ساختمان‌های امروزی از آن استفاده می‌شود. در این نوع راه‌پله بعد از یک ردیف پله، پاگردی برای استراحت افراد، قرار داده شده و سپس ردیف بعدی شروع می‌گردد. این پله به دلیل دوقسمتی بودن، طول زیادی را اشغال نمی‌کند.
۳. پله سه طرفه و چهار طرفه: این نوع پله‌ها در ساختمان‌هایی که ارتفاع بین طبقات، بلند و فضای پله کم است، استفاده می‌شود. پله سه طرفه دو پاگرد و پله چهار طرفه سه پاگرد در هر طبقه دارد. از فضای بین آن‌ها، می‌توان برای طراحی آسانسور استفاده کرد.
۴. پله مارپیچ: این نوع پله معمولاً برای ساختمان‌های دوبلکس و یا طرح هندی در بخش داخلی ساختمان کاربرد دارد.
اندازه‌های استاندارد برای ابعاد پله‌ها
۱.اندازه کف پله: معمولاً بین ۲۸ تا ۳۲ سانتی‌متر؛
۲.ارتفاع پله: بین ۱۲ تا ۲۰ سانتی‌متر؛ که برای ساختمان‌های مسکونی معمولاً ۱۸ سانتی‌متر است.
۳.عرض پله: اندازه عرض پله نباید کمتر از ۱۱۰ سانتی‌متر باشد و برای مکان‌های پررفت‌وآمد مانند بیمارستان حتی به دو متر می‌تواند افزایش پیدا کند.
۴. چشم پله: حداقل اندازه استاندارد برای چشم پله ۳۰ سانتی‌متر است و در زمین‌های قناس اگر خواستید قناسی را در چشم پله قرار دهید حداقل یک سمت از چشم پله باید ۳۰ سانتی‌متر باشد.
۵. پاگرد: عرض پاگرد متناسب با عرض پله است؛ یعنی اگر عرض پله ۱۱۰ سانتی‌متر باشد؛ عرض پاگرد هم همین مقدار می‌باشد و همچنین طول پاگرد باید دوبرابر عرض پله در نظر گرفته شود.
مرحله سوم: جداسازی فضای ورودی، عمومی و خصوصی
پس از قراردادن سرویس پله و آسانسور بخش خصوصی و عمومی را از هم جدا می‌کنیم. یعنی در یک قسمت که بیشتر به بخش ورودی مربوط است را فضای عمومی در نظر می‌گیریم و بخش خصوصی را باید به‌گونه‌ای قرار دهیم که از بخش ورودی ساختمان، دید مستقیم به آن بخش نداشته باشد. برای انجام این کار ممکن است لازم باشد محل سرویس پله و آسانسور را مقداری جابه‌جا نماییم.
فضای عمومی شامل: هال و پذیرایی، آشپزخانه، اتاق‌خواب مهمان و غیره است و در فضای خصوصی می‌توان اتاق‌خواب، حمام، هال خصوصی و غیره قرار بگیرد. عرض استاندارد برای فضای ورودی ۱۲۰ سانتی‌متر است و می‌توان در نزدیکی فضای خصوصی سرویس بهداشتی جانمایی کرد.
دانشجویان محترم!
برای انجام پروژه‌های دانشجویی خود می‌توانید از نمونه کارهای ما ایده بگیرید و با طراحان ما در ارتباط باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره با شماره‌های ۷۱۰۵۷۹۷۲-۰۲۱ و ۰۹۱۳۱۹۲۲۷۶۲ تماس بگیرید و همچنین برای دریافت پروژه‌های معماری روی لینک کلیک کنید.
مرحله چهارم: مشخص‌کردن محل قرارگیری ریز فضاها
در این مرحله تمامی ریز فضاها را باتوجه‌به ابعاد و اندازه‌های استاندارد به شرح زیر در پلان جانمایی می‌کنیم:
۱. محل قرارگیری آشپزخانه در پلان
در ابتدا محل قرارگیری آشپزخانه را مشخص می‌نماییم؛ زیرا موقعیت قرارگیری آشپزخانه در پلان تأثیر زیادی بر کیفیت طراحی دارد. مساحت آشپزخانه بهتر است کمتر از ۱۲ متر نباشد مگر در شرایطی که فضایی برای داشتن چنین مساحتی نداشته باشیم و به‌طورکلی مساحت آشپزخانه باید ده درصد از فضای ساختمان را در بر گیرد.
آشپزخانه باید به‌گونه‌ای طراحی شود که نور و تهویه مناسب، فاصله کم تا ورودی ساختمان و همچنین دسترسی مستقیم به تراس داشته باشد.
۲. جانمایی اتاق‌خواب‌ها در پلان چگونه انجام می‌شود؟
همان‌طور که می‌دانیم اتاق‌خواب‌ها باید در بخش فضای خصوصی قرار گیرند و تعداد آن‌ها باتوجه‌به فضایی که دارید و درخواست کارفرما تعبیه شوند. یک اتاق‌خواب را باید به‌عنوان اتاق‌خواب والدین در نظر گرفت و در صورت امکان مستر هم باشد. مساحت این اتاق بهتر است کمتر از ۱۵ متر نباشد. ابعاد استاندارد برای سایر اتاق‌خواب‌ها معمولاً ۳×۴ متر هستند که باز هم با توجه به فضای موردنیاز می‌تواند مقداری کوچک‌تر یا بزرگ‌تر باشد.
۳. نحوه قرارگیری پذیرایی و هال خصوصی
بزرگ‌ترین فضایی که در یک پلان قرار می‌گیرد؛ پذیرایی است که باید در فضای عمومی ساختمان قرار بگیرد. پذیرایی باید به گونه تعبیه شود که فضایی تقریباً مربع شکل داشته باشد. ابعاد پذیرایی به‌هیچ‌عنوان نباید کمتر از ۵×۵ متر یعنی ۲۵ مترمربع در نظر گرفته شود. اصلی‌ترین بخش در یک پلان، پذیرایی است که باید به بهترین شکل ممکن طراحی گردد.
هال خصوصی فضایی است که در پلان الزامی نیست؛ اما وجود آن می‌تواند مفید و کاربردی باشد. اگر فضای کافی داشته باشیم و مورد تأیید کارفرما هم باشد، در فضایی مناسب، آن را قرار می‌دهیم.
۴. سرویس بهداشتی و حمام در کدام فضا باید قرار گیرند؟
سرویس بهداشتی بهتر است که بین فضای عمومی و خصوصی در کنار بخش ورودی قرار بگیرد؛ تا از هر دو طرف قابل‌دسترسی باشد و همچنین می‌توان یک سرویس بهداشتی در فضای خصوصی و یکی هم در فضای عمومی تعبیه شود.
حمام معمولاً در فضای خصوصی به این صورت در نظر گرفته شود که یک حمام در بخش بیرونیِ فضای خصوصی و یک حمام در اتاق‌خواب والدین قرار می‌گیرد. مساحت مفید برای سرویس بهداشتی و حمام هرکدام ۳ مترمربع می‌باشد و به دلیل اینکه ممکن است در حمام، وان قرار بگیرد حداقل یکی از ضلع‌های آن باید ۱۷۰ سانتی‌متر باشد.
نکته: تاحدامکان، محل قرارگیری آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی باید به‌گونه‌ای باشد که برای عبور لوله‌های تأسیساتی صرفه‌جویی گردد.
مرحله چهارم: ستون‌گذاری در پلان
یک مهندس معمار باید علاوه بر طراحی پلان، عملیات ستون‌گذاری را هم انجام و سپس طرح خود را به مهندس سازه جهت انجام محاسبات تحویل دهد. بعد از مشخص‌شدن ریز فضاها، عملیات ستون‌گذاری را آغاز می‌کنیم. ستون‌گذاری در هر نوع اسکلت متفاوت است.
در ساختمان‌های اسکلت فلزی قطر ستون‌ها معمولاً ۲۰×۲۰ سانتی‌متر می‌باشد و فضای کمتری را در پلان اشغال می‌کنند و فاصله هر ستون تا ستون دیگر نباید بیشتر از ۶ متر باشد. در ساختمان‌های اسکلت بتنی قطر ستون‌ها معمولاً ۴۰×۴۰ سانتی‌متر بوده که فضای بیشتری را هم اشغال می‌کنند. حداکثر فاصلهٔ بین ستون‌ها ۷ سانتی‌متر است. در ساختمان‌های اسکلت شناژی قطر ستون‌ها ۳۵×۳۵ سانتی‌متر می‌باشد و بیشترین فاصلهٔ بین ستون‌ها ۵ متر است.
نکته: ستون‌گذاری باید به‌گونه‌ای انجام شود فضاهای اصلی پلان اشغال نشود؛ مثلاً در وسط پذیرایی ستون قرار نگیرد.
مرحله پنجم: مبلمان کردن پلان معماری
در آخرین مرحله و پس از تغییرات نهایی که در پلان انجام می‌دهیم با استفاده از بلوک‌های استاندارد پلان معماری، پلان خود را مبلمان می‌کنیم.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!!
