نکات طلایی طراحی سرویس بهداشتی و حمام
طراحی سرویس بهداشتی و حمام یکی از قسمت‌های مهم طراحی خانه محسوب می‌شود. وسایل یا تجهیزات بهداشتی شامل دستشویی, توالت, وان, زیر دوشی و … می‌شوند. جنس این وسایل باید به‌گونه‌ای باشد که آن‌ها را غیرقابل نفوذ کند و نظافت آن‌ها نیز به‌آسانی انجام شود. موادی که در ساخت این وسایل استفاده می‌شوند، فولاد ضدزنگ, مواد پلاستیکی, چینی و خاک نسوزلعابدار هستند. در حمام و توالت تجهیزات فنی ساختمان بیش از دیگر فضاها متراکم هستند. در این فضاها باید به محل قرارگیری و آرایش تجهیزات و همچنین استفاده صحیح و نصب درست آن‌ها بیش از سایر فضاها دقت کرد. ابعاد استاندارد درب سرویس بهداشتی ۸۰ سانتی‌متر است.
نکات مهم اجرایی در طراحی توالت ایرانی
رایج‌ترین اشتباه در طراحی سرویس بهداشتی جایگیری نامناسب سنگ توالت است. بدین منظور باید در هر طرف سنگ توالت حداقل ۲۰-۳۰ سانتی‌متر از دیوار فاصله باشد. سنگ توالت ایرانی باید مخالف جهت قبله قرار بگیرد, یعنی نباید در جهت شرقی-غربی اعمال شود. فاصله مناسب سنگ توالت ایرانی با توالت فرنگی ۶۰ سانتی‌متر است. همچنین روشویی تا سنگ توالت نیز باید ۶۰ سانتی‌متر فاصله داشته باشد.
ازجمله اشتباهات رایج دیگر در طراحی سرویس بهداشتی، استفاده از ابعاد غیراستاندارد سنگ توالت است. هنگام طراحی سرویس باید در انتخاب سنگ مناسب دقت شود. درواقع سرویس بهداشتی باید به‌گونه‌ای طراحی شود که ابعاد استاندارد داخل فضا قرار بگیرند. ابعاد مناسب سنگ توالت ایرانی ۵۹۵*۴۰۰ میلی‌متر است.
بنابراین در طراحی سرویس ابتدا باید ابعاد استاندارد سنگ توالت, روشویی و توالت فرنگی را در نظر بگیرید. سپس باید جایگیری مناسب هرکدام به‌خوبی اعمال شود و بعدازآن دیوارچینی صورت بگیرد.
چند نکته مهم برای اجرای سنگ توالت ایرانی:
- زیر سنگ توالت باید به‌طور کامل از مصالح مناسب (معمولاً ماسه) پر شده باشد. در صورت وجود فضای خالی، سنگ با کوچک‌ترین بار وارده ترک برمی‌دارد.
- عایق‌کاری کف توالت باید کاملاً به‌صورت یکدست اعمال شود و تا داخل لوله فاضلاب ادامه پیدا کند.
- در هنگام کار گذاشتن سنگ نباید از ضربه استفاده کرد و سطح آن باید هم‌تراز کاشی کف قرار گیرد.
نکات مهم اجرایی در طراحی توالت فرنگی
توالت فرنگی مانند روشویی پس از اتمام کارهای بنایی نصب و راه‌اندازی می‌شود. جنس آن از چینی لعاب‌دار است. فضای خالی اطراف توالت را می‌توان از سطح ثابت یا از خط وسط آن اندازه‌گیری کرد. حداقل فاصله بین سطح وسایل توالت و دیوار یا نزدیک‌ترین عنصر انسداد حداقل ۶۱ سانتی‌متراست اما توصیه می‌شود ۹۱ سانتی‌متر باشد.
لوازم جانبی مانند دستمال توالت باید در دسترس کاربر باشند و از کف زمین ۷۶ سانتی‌متر و از سطح کمد آب بیش از ۳۰.۵ سانتی‌متر فاصله داشته باشند. توالت‌ها در طیف وسیعی از اندازه‌ها و سبک‌ها با عمق معمولی بین ۶۹-۷۶ سانتی‌متر، عرض حدود ۵۱ سانتی‌متر و ارتفاع پشت از ۵۳-۷۹ طراحی و ساخته می‌شوند.
فاصله تا بالای صندلی توالت (نه ارتفاع کاسه) باید بین ۴۳.۱-۴۸.۳ سانتی‌متر باشد. همچنین باید به فاصله دیوار پشت تا مرکز لوله تخلیه در پایه توالت استاندارد نیز توجه کرد. این فاصله استاندارد برای توالت فرنگی معمولاً ۳۰.۵ سانتی‌متر است.
بررسی انواع مختلف روشویی و ابعاد استاندارد آن
روشویی در انواع مختلف از جمله دیواری, کاسه‌ای یا کابینتی وجود دارد و باید ۳۰-۴۰ سانتی‌متر از دیوار فاصله داشته باشد. ابعاد استاندارد آن ۵۳*۶۸ سانتی‌متر و ارتفاع استاندارد آن ۸۰ سانتی‌متر است. همچنین عرض (عمق) روشویی استاندارد باید بین ۴۰ تا ۵۵ و طول آن ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر باشد.
روشویی حتماً باید ضدآب باشد. بنابراین کابینت روشویی بهتر است از جنس PVC باشد زیرا مقاومت بالایی در برابر رطوبت دارد. در فضاهایی که به علت کم بودن فضا در هنگام باز شدن در؛ ممکن است با لبه روشویی برخورد داشته باشد به طور معمول از روشویی‌هایی که لبه آن‌ها منحنی است استفاده می‌کنند. روشویی کابینت دار علاوه بر زیبایی فضا می‌تواند مکان مناسبی برای وسایل مورداستفاده در سرویس بهداشتی باشد.
روش‌های مختلف تهویه هوای سرویس بهداشتی
نصب پنجره
نصب پنجره یکی از بهترین روش‌های تهویه هوای سرویس بهداشتی به شمار می‌رود. پنجره بخارها و هوای نامطبوع را به خارج ساختمان هدایت می‌کند و باعث ورود هوای تمیز به محیط می‌شود.
استفاده از هواکش
به‌منظور تهویه هوا, خارج کردن هوای مرطوب و بوی مزاحم به‌طورمعمول از هواکش استفاده می‌کنند. هواکش‌ها به‌صورت مستقیم هوا را به خارج هدایت می‌کنند. از کانال‌کشی به‌منظور هدایت هوای نامطبوع به جهت بام برای این منظور استفاده می‌شود.
استفاده از سیفون برای جلوگیری از ورود گازهای فاضلاب
به‌منظور جلوگیری از ورود گازهای موجود در لوله‌های فاضلاب به داخل ساختمان از سیفون استفاده می‌کنند. سیفون‌ها با توجه به محل نصب شدن به چند دسته تقسیم می‌شوند ازجمله: سیفون نوع P یا شتر گلو (پرکاربردترین), سیفون نوع S, سیفون نوع S 1/2, و سیفون نوع U. جنس این سیفون‌ها اغلب از سفال لعاب‌دار, چدن و یا پی‌وی‌سی است. سیفون‌ها در صورت امکان در نزدیک‌ترین محل به سرویس بهداشتی نصب می‌شوند تا از کثیف شدن شاخه‌ی ورودی سیفون جلوگیری شود. آب درون سیفون به علت تبخیر, سیفوناژ و کشش لوله‌های مویین تخلیه می‌شود و کارایی خود را از دست می‌دهد.
شتر گلو
لوله‌ای خمیده S شکل است که در زیر سنگ توالت متصل می‌شود و در لوله‌کشی فاضلاب از آن استفاده می‌شود. وظیفه اصلی آن جلوگیری از خروج بوی بد چاه به محیط و جلوگیری از نفوذ حشرات به داخل ساختمان است. اکثر مردم آن را با سیفون اشتباه می‌گیرند. علت این نام‌گذاری شباهت آن با گلوی شتر است. شتر گلو در داخل توالت‌های فرنگی تعبیه‌شده است به همین علت مستقیماً به لوله فاضلاب متصل می‌شوند.
ویژگی‌های مهم پوشش دیوار در سرویس‌های بهداشتی
- این پوشش باید محکم و غیرقابل نفوذ باشد تا بتواند در مقابل رطوبت مقاومت کند.
- دارای سطحی صاف باشد تا به‌راحتی تمیز شود و آلودگی در آن تجمع نکند.
- در مقابل رطوبت و شوینده‌های قوی مقاومت بالایی داشته باشد تا دچار پوسیدگی نشود.
- رطوبت را به خود جذب نکند تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری شود.
- کاشی لعاب‌دار مناسب‌ترین و بهداشتی‌ترین پوشش برای دیوار به شمار می‌رود.
- می‌توان از اندودهای مقاوم در برابر رطوبت که سطحی صیقلی دارند نیز استفاده کرد.
- بعضی روکش‌های پلاستیکی نیز وجود دارند که با چسب مخصوص به دیوار اندود شده و ظاهری مشابه کاشی دارند.
- از کاغذدیواری مقاوم در برابر رطوبت و رنگ‌های روغنی نیز استفاده می‌شود.
اهمیت طلایی عایق‌کاری سرویس بهداشتی
عایق‌کاری کف سرویس بهداشتی باید به‌خوبی انجام شود و تا ۴۰ سانتی‌متر روی دیوار ادامه پیدا کند. جایی که شیر آب وجود دارد باید عایق‌کاری تا زیر شیر آب ادامه پیدا کند. نکته بسیار مهم در عایق‌کاری سرویس بهداشتی اجرای ماهیچه بتنی است. ماهیچه‌ی بتنی باید بین کف و دیوار قرار بگیرد.
اگر ماهیچه‌ی بتنی بین کف و دیوار نباشد، ممکن است عایق پاره شود و کل سرویس بهداشتی نم بکشد. کف سرویس‌ها و همچنین دیوارها باید حداقل تا ارتفاع ۶۰ سانتی‌متر عایق رطوبتی شوند. عایق رطوبتی کف باید لبه‌ها، داخل لوله‌های اب رو و فاضلاب سرویس‌ها را بپوشاند.
نکات مهم در کف سازی مناسب سرویس بهداشتی
- پس از شیب بندی به‌طرف آب‌رو یا توالت تخت سطح را عایق کنید.
- به‌منظور محافظت از عایق، ۲ سانتی‌متر اندود ماسه سیمان انجام دهید.
- بهتر است کف سازی سرویس را بر روی‌اندود محافظ به‌وسیله ماسه سیمان انجام دهید.
- تمامی تأسیسات الکتریکی و مکانیکی باید زیر عایق رطوبتی قرار بگیرند.
- عایق رطوبتی در محل درهای ورودی به آستانه ختم می‌شود.
- در توالت‌های ایرانی عایق تا داخل شتر گلو زیر کاسه توالت ادامه می‌یابد.
- در کنار کفشورها عایق به داخل لوله ادامه خواهد داشت.
نکات اجرایی کلیدی در طراحی حمام
مهم‌ترین نکته در طراحی حمام رعایت شیب و اجرای کفشور است. بهتر است کفشور در زیر دوش قرار بگیرد. کفشورها معمولاً از جنس چدن یا پلاستیک هستند. فاضلاب کفشور به‌صورت عمودی از سقف عبور می‌کند بنابراین باید به صورتی از میان عایق‌بندی سقف عبور داده شود که امکان نفوذ رطوبت به سقف وجود نداشته باشد. همچنین در حین عملیات ساخت به‌منظور جلوگیری از ورود نخاله‌های ساختمانی لوله‌ی کفشور را با وسیله‌ی مطمئنی می‌بندند.
شیبی که برای حمام استفاده می‌شود ۰.۵ تا ۱ درصد باید باشد. شیب بندی حمام با استفاده از بتن سبک انجام می‌شود. برای عایق‌کاری حمام از سینه مرغی و ماهیچه بتنی استفاده می‌شود. در ساخت‌وسازها بعد از چندین سال کاشی‌ها می‌پوسند و درز آن‌ها خالی می‌شود. اگر کفشور در گوشه‌ی حمام تعبیه شود زمانی که دچار گرفتگی شود، آب جمع می‌شود و کاشی‌ها و دیوارها دچار پوسیدگی می‌شوند. همچنین مهم است که حمام محلی برای رختکن داشته باشد. ابعاد استاندارد درب حمام ۸۵ سانتی‌متر است.
ابعاد استاندارد وان حمام
- وان حمام کوچک: طول ۱۴۰ /عرض ۷۶ /ارتفاع ۳۸ سانتی‌متر
- وان حمام متوسط: طول ۱۵۲ /عرض ۸۱ /ارتفاع ۴۵ سانتی‌متر
- عایق رطوبتی حمام برای وان ۱۰ سانتی‌متر باید روی وان ادامه یابد.
اهمیت قراردادن تهویه مناسب در حمام
تهویه مناسب حمام نه‌تنها میعان را محدود می‌کند، بلکه به جلوگیری از کپک‌زدگی نیز کمک می‌کند. تجمع بیش‌ازحد قالب می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی ناخوشایند مانند آسم و همچنین شکایات پوستی، ازجمله بثورات شود. استفاده از فن یا پنکه ساده‌ترین راه برای تهویه هوا در حمام است.
مزایای اصلی نصب فن در حمام عبارت‌اند از:
- کاهش بخارهای تولیدشده
- جلوگیری از کپک زدن
- افزایش عمر حمام
- کاهش بوی نامطبوع در حمام
رایج‌ترین اشتباهات در طراحی حمام
قرار ندادن پنجره در سرویس بهداشتی
نور طبیعی یکی از نکات مهم در طراحی حمام است. نور طبیعی همچنین می‌تواند از رشد کپک جلوگیری کند. یک پنجره همچنین می‌تواند به بزرگ‌تر نشان دادن حمام کمک کند.
قرار دادن توالت در محل نامناسب
همان‌طور که در نظر گرفتن قرارگیری پنجره در طرح حمام مهم است، در نظر گرفتن محل قرارگیری توالت نیز مهم است. از قرار دادن توالت در وسط حمام یا رو به روی درب باید تا حد امکان خودداری کنید تا در هنگام ورود به حمام، اولین چیزی که می‌بینید نباشد.
اختصاص ندادن فضای کافی به سرویس بهداشتی
در طول مراحل طراحی یک خانه جدید، تلاش برای صرفه‌جویی در فضا با به حداقل رساندن فضا برای حمام، یک اشتباه معمول است. بااین‌حال، اختصاص فضای کافی به حمام بسیار مهم است.محل نگهداری حوله، وسایل بهداشتی و سایر وسایل ضروری باید در چیدمان سرویس بهداشتی و حمام در نظر گرفته شود.
کابینت‌های دیواری داخلی، فضای ذخیره‌سازی شگفت‌انگیزی را برای شما فراهم می‌کنند. بااین‌حال، این وسایل فضای زیادی را اشغال می‌کنند و شما باید آن‌ها را به‌گونه‌ای در حمام بگنجانید که منطقی باشد و استفاده از آن‌ها را آسان نگه دارد.
نادیده گرفتن تهویه مناسب
جنبه بسیار مهم هر سرویس بهداشتی تهویه مناسب است. با توجه به مقدار بخارآب که در اثر دوش ایجاد می‌شود، تمام رطوبت موجود در هوا به مکانی برای تخلیه نیاز دارد. وسایلی که دارای فن‌های خروجی هستند در طراحی حمام بسیار ضروری‌اند.
عدم برنامه‌ریزی برای عملکرد مناسب
یکی دیگر از اشتباهات رایج در طراحی حمام، عدم در نظر گرفتن و برنامه‌ریزی برای عملکرد مناسب حمام است. حمام‌هایی با نور، فضا و فضای ذخیره‌سازی کافی با کارایی بیشتری کار می‌کنند و سطح عملکردی را افزایش می‌دهند. محل کمد و محفظه‌های نگهداری و نوع دوش و یا وان که باید در طراحی حمام گنجانده شود مواردی هستند که بر عملکرد حمام تأثیر می‌گذارند.
طراحی سرویس‌های بهداشتی در خانه سفارشی چیزی است که باید با دقت برنامه‌ریزی شود. با اجتناب از این اشتباهات رایج در طراحی سرویس بهداشتی، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که سرویس بهداشتی در منزل سفارشی شما به زیبایی طراحی‌شده و استفاده از آن آسان است.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!
