خانههای روستایی یکی از انواع معماریهای قدیمی محسوب میشوند که امروزه در بین مردم بسیار محبوب است، اگرچه زندگی در شهرها توسعه یافته و اکثر مردم برای تحصیل، کار و غیره به شهرهای بزرگ رفتند، اما هنوز هم این خانهها جایگاه خاص خود را دارند وبسته به شرایط آب وهوایی در نقاط مختلف ایران ساخته میشوند. خانههایی که در بافت روستایی قرار دارند هر یک ویژگیهای متفاوتی را برای زندگی کردن ارائه میدهند. شرایط جغرافیایی و اقلیمی در نقاط مختلف ایران باعث شده انواع خانه روستایی در زمینهای کوهستانی و خوش وآب وهوا ساخته شود.
ویژگیهای خانههای روستایی در مناطق مختلف ایران
به طور کلی نمیتوان درمورد ویژگیهای این خانهها صحبت کرد، برای این که شرایط هر یک از خانههای روستایی که در نقاط مختلف با اقلیم متفاوت ساخته میشوند فرق میکند و هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند. در این مقاله برای درک بهتر خانههای روستایی که در شرایط مختلف ساخته میشوند توضیح مختصر و مجزا داده میشود.
خانه روستایی در نواحی شمال ایران
زیباترین و محبوب ترین این خانهها بیشتر در خطهی شمال ایران، سواحل دریای خزر با آب وهوای معتدل است که در زمین های پرشیب در کنار جنگلها و دریا قرار گرفتند. در این نواحی به دلیل اینکه میزان بارندگی و رطوبت در کنار دریای خزر زیاد است، خانهها باید به گونهای ساخته شوند که با شرایط آب وهوایی این منطقه سازگاری داشته باشد.
سقف تمام خانهها به صورت شیروانی و شیبدار است، چرا که باید هنگام بارش باران و برف، بار وارد شده به سقف را کاهش دهد و به سمت ناودانی برای خروج آب باران، هدایت کند، همچنین دراین خانهها معمولاً زیرزمین ساخته نمیشود، چرا که ممکن است آب باران یا برف به پایین خانه نفوذ کند و این میتواند فنداسیون خانههای روستایی را با تهدید روبرو کند.
نمونه موردی خانه روستایی ازشمال ایران
یکی از زیباترین خانههای روستایی در رشتههای کوههای البرز در منطقه کجور نوشهر در استان مازندران، روستای کندلوس است. به علت موقعیت تاریخی خود و آب و هوای مطبوعش از روستاهای گردشگری و ییلاقی مازندران محسوب میشود و جزو روستاهای برتر ایران و گردشگری کشور محسوب میشود.
نام خانههای چوبی روستای کندلوس کله چو است. کله چو به اتصال چوبها در سر تقاطعها هم اطلاق میشود. که یک فرورفتگی دور چوب در بخش انتهایی ایجاد میشود و قطعات چوب روی هم به این وسیله چفت و بست میشود و نوک چوبهای تراشیده شده و مانند سرپیکان به حالت مخروطی درمیاید. خانههای کندلوس دارای پی و شناژ نیستند. بلکه روی سکویی به ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر که از سنگهای محلی ساخته می شوند، قرار میگیرند.
خانه روستایی در مناطق گرم و خشک کشور
خانههای روستایی که در مناطق گرم و خشک ساخته میشوند، معمولاً به صورت متمرکز در یک بافت مشخص شده وجود دارند. برای اینکه هوای داخل خانه در فضا نگه داشته شود و حرارت بیرون به داخل منتقل نشود، معمولاً سقف این خانهها به رنگ روشن و به شکل گنبدی یا مسطح هستند. این خانهها دیوارهای بلندتری دارند تا بتوان از سایه آن استفاده کرد، همچنین از عناصرمختلفی مانند بادگیر برای خنک کردن خانهها استفاده میشود.برخلاف خانه های شمال کشور در این مناطق اکثر خانهها زیرزمین دارند و در روزها و شبهای گرم سال در آنها زندگی می کردند، چرا که هرچه درون زمین برویم محیط خنک تر میشود.
شاخص اصلی معماری مناطق گرم خشک که بیشتر در روستاهای استان یزد دیده میشود درونگرایی است، به این طریق که حیاط در مرکز و اتاقها در چهارطرف قرار دارند و به دمنظور تهویه هوای داخل و خنک کردن فضا از بادگیراستفاده میکنند. در این اقلیم بایستی فرم پلان فشرده باشد تا سطوح كمتری در مقابل نور خورشید قرار گیرند. به علت تابش شدید نور خورشید در تابستان و سرمای زیاد زمستان، جهت قرارگیری ساختمان در سمت جنوب تا جنوب شرقی میباشد تا بیشترین میزان انرژی را در فصل زمستان دریافت كند.
خانه روستایی در مناطق کوهستانی
زندگی در مناطق سرد و کوهستانی بسیار سخت است. سرمای زیاد به خصوص در فصل زمستان آن هم در مناطق کوهستانی بسیار طاقت فرسا میباشد. به همین دلیل از ویژگیهای مهم این سبک از خانهها این است که به گونهای نور خورشید را به درون خود راه بدهد. در این مناطق سقف اتاقها را پائینتر از اتاقهای مشابه در سایر حوزههای اقلیمی در نظر میگیرند تا حجم اتاق کاهش یابد و سطح خارجی نسبت به حجم بنا حداقل گردد.
برای جلو گیری از تبادل حرارتی بین داخل و خارج بنا از بازشوهای کوچک و به تعداد کم استفاده میکنند . در صورت بزرگ بودن پنجرهها، استفاده از سایبان الزامی است . بازشوها در ضلع جنوبی برای استفاده هر چه بیشتر از تابش آفتاب، بزرگتر و کشیده تر انتخاب میشوند. همچنین از استقرار بازشوها در جهت بادهای سرد باید اجتناب نمود.
جذابیت زندگی در خانههای روستایی
خانههای روستایی دارای زیباییهای شگفت انگیز زیادی هستند، از نمای بیرونی خانهها گرفته تا حوضچههای آب و فضای سنتی و قدیمی. همگی آنها جذابیت بالایی دارند ومورد پسند افراد بسیاری هستند، همین امرباعث شده اکثر افرادی که در شهرهای بزرگ زندگی میکنند خانهای درروستاهای نزدیک شهر در دل طبیعت خریداری کنند و یا بسازند تا اوقات فراغت خود را درآنجا بگذرانند واز زیبایی و هوای پاک آن استفاده کنند.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!!