تاثیر ارتفاع پله در ساختمان سازی

اهمیت پله در ساختمان سازی

پله به اشکال گوناگونی طراحی و ساخته می‌شود. ارتفاع پله نقش مهمی در ایمنی آن دارد. پس برای انتخاب پله با ابعاد و ارتفاع استاندارد باید نکات مهمی را در نظر بگیرید. در این قسمت به بررسی این پارامترهای مهم می‌پردازیم:

کف پله: بخشی از راه پله است که پا روی آن قرار می‌گیرد. اگر ابعاد کف پله کوچکتر از حد استاندارد باشد احتمال سقوط فرد وجود دارد. اندازه استاندارد کف پله ۳۰ سانتی‌متر است.
ارتفاع: فاصله‌ی عمودی دو کف پله متوالی را ارتفاع پله می گویند. ارتفاع استاندارد پله برای ساختمان‌های مسکونی ۱۵ تا ۱۸ سانتی‌متر است. ارتفاع پله برای افراد مسن و زنان باردار بسیار اهمیت دارد.
پیشانی پله: قطع‌ای است که بین دو کف پله متوالی قرار دارد.
پاگرد: سطحی است که فرد پس از پیمودن یک ردیف پله بر روی آن قدم می‌گذارد. معمولاََ از پاگرد برای استراحت یا تغییر مسیر استفاده می‌شود.
سرگیر پله: ارتفاعی که از بالای کف پله تا خط شیب پله‌های فوقانی اندازه‌گیری می‌شود. اندازه سرگیر معمولاََ ۲/۲۰ متر است، تا رفت‌وآمد افراد و همچنین جابه‌جایی اجسام بزرگ مانند مبلمان به راحتی انجام شود.
نرده: معمولاََ افراد ضمن بالا رفتن از پله نرده‌های نصب شده در دو طرف پله را نگه می‌دارند. استفاده از نرده احتمال سقوط از پله به سمت پایین را به حداقل می‌رساند.

اندازه استاندارد پله در مکان‌های مختلف

موارد استعمال	کف هر پله به سانتی‌متر	ارتفاع هر پله به سانتی‌متر
پله‌های خارجی ساختمان	۳۲-۳۴ = max ۳۰-۳۲ = min	۱۵ ۱۶
پله های داخلی ساختمان	۲۸-۳۰ = max ۲۶-۲۸ = min	۱۷ ۱۸
پله های زیر زمین	۲۴-۲۶	۱۹

۴ نکته مهم در طراحی پله

محل راه پله: در مراحل اولیه طراحی یک خانه دو طبقه، باید ابتدا مکان راه پله‌ را مشخص کنید. سعی کنید پله‌ها را در مرکز و نزدیک به ورودی قرار دهید. وجود پله‌ها در یک مکان مرکزی می‌تواند باعث جداسازی فضای عمومی و خصوصی شود.
فضا: اکثر افراد اندازه پله‌ها را کمتر تخمین می‌زنند و هنگامی که تمام ابعاد و فضای گردش لازم در اطراف پله‌ها مشخص شد می‌بینند که پله‌ها فضای قابل توجهی را اشغال می‌کنند. بنابراین بهتر است خلاق باشید و فضای ذخیره سازی زیر پله‌ها را به‌گونه‌ای انتخاب کنید که از اتلاف فضا جلوگیری شود.
طراحی راه پله: طراحی پله به فضای موجود و طراحی داخلی خانه شما بستگی دارد.
مواد: نوع مواد و مصالح استفاده شده در ساخت پله بسیار اهمیت دارد. این مواد به طور قابل توجهی بر قیمت، دوام و کلیت طراحی داخلی خانه شما تأثیر می گذارند. به عنوان مثال شیشه شیک و مدرن است اما ممکن است هزینه‌بر باشد. راه پله‌های چوبی سنتی ممکن است نیاز به نگهداری بیشتری داشته باشند. برای جلوگیری از تولید صدای آزار دهنده معمولاََ از پله های بتنی تقویت شده با پوشش‌های فرش، چوب پنبه یا مواد مشابه استفاده کنید. پله‌ها همچنین ممکن است از فولاد ساخته شوند که یک ماده سبک اما محکم است.

انواع مختلف پله ساختمان (پلان و مقطع)

انواع پله‌ها از نظر شکل ظاهری

الف. ساختار انواع پله های مستقیم

پله مستقیم بدون پاگرد: در صورتی که در ساختمان محدودیتی برای فضا پله وجود نداشته باشد، می‌توان از این نوع پله استفاده کرد. در این نوع، اندازه کف پله در تمام طول برابر است.
پله مستقیم با پاگرد: اگر ارتفاع طبقه از ۲/۷۵ متر بیشتر باشد، باید یک پاگرد در وسط پله در نظر گرفته شود. حداقل عرض پاگرد برابر با عرض پله است.
پله یک چهارم گردش: با بالا رفتن به ‌سمت پاگرد میان طبقات، یک چرخش ۹۰ درجه ای انجام می‌دهید و به طبقه بالا صعود می‌رسید، به همین جهت این پلکان را یک چهارم گردش می‌نامند.
پله یک دوم گردش (دو طرفه): معمول ترین نوع پله، پله‌ی دو طرفه است که در ساختمان‌های معمولی کاربرد زیادی دارد. در این نوع پله شخص با پیمودن یک ردیف پله به پاگرد می‌رسد و پس از چرخش ۱۸۰ درجه‌ای روی پاگرد، به طبقه بالا می‌رسد.
پله دو طرفه با سه بازو و پاگرد وسط: از این نوع پله‌ها بیشتر در مراکز پر رفت و آمد مانند؛ ادارات، مراکز تجاری، مدارس و … استفاده می‌شود. نوع لوکس آن نیز در خانه‌های مسکونی مجلل کاربرد دارد. در این نوع پله معمولاََ عرض پله‌های وسط بیشتر از عرض پله‌های طرفین است.
پله سه طرفه با سه بازو و دو پاگرد: در ساختمان‌هایی که ارتفاع بلند یا طول راه پله کم باشد از این نوع پله استفاده می‌شود. این نوع پله‌ها دارای سه بازو و دو پاگرد می‌باشند و تعداد پله‌های یک طبقه ساختمان به سه قسمت تقسیم می‌شوند.
پله چهار طرفه: اگر برای ساختن پله، محدودیت طولی وجود داشته باشد و امکان ساخت پله دو طرفه نباشد، می‌توان از پله چهار طرفه استفاده کرد. در این صورت، عرض زمین مورد نیاز بیشتر از عرض زمین پله دو طرفه خواهد بود. این پله از چهار ردیف تشکیل می‌شود که بین هر دو ردیف، یک پاگرد وجود دارد و چرخش در پاگردها ۹۰ درجه است.

ب. آشنایی با انواع پله‌های مدور

پله یک چهارم گردش بدون پاگرد: یکی از پله‌های مدور، پله یک چهارم گردش (۹۰) بدون پاگرد است که سطح کمتری را نسبت به پله‌های پاگرد دار اشغال می‌نماید. هرچه تعداد پله‌های تغییر شکل یافته بیشتر باشند، حرکت بر روی پله یکنواخت تر و ایمن‌تر است. اندازه کف پله در روی خط مسیر ۲۷-۳۰ سانتی‌متر است.
پله یک دوم گردش بدون پاگرد: درصورتی که فضای کمی به راه پله اختصاص داده شود، از پله یک دوم گردش بدون پاگرد استفاده می‌شود. ردیف پله از چند پله صاف و چند پله تغییر شکل یافته تشکیل می‌شود. تعداد پله‌های تغییر شکل یافته بستگی به نظر طراح دارد که هرچه بیشتر باشند، حرکت بر روی آن‌ها راحت‌تر است و شخص از ایمنی بیشتری برخوردار خواهد بود. حداقل اندازه کف در گونه داخلی ۱۰ سانتی متر است.
پله پیچ تزئینی: در ساختمان‌های بزرگ اجرا می‌شود. دارای چشم پله (چاه پله) است و فضای نسبتاََ زیادی را اشغال می‌کند و در نوع خود بی‌نظیر و زیبا است. این نوع پله در انواع بتنی، فلزی، چوبی و سنگی ساخته می‌شود.
پله پیچ: یکی از دلایل استفاده از این نوع پله، این است که فضای کمی را اشغال می‌کند. هیچ‌کدام از کف پله‌ها مستطیل شکل نیستند و تماماََ تغییر شکل یافته هستند. کف پله‌ها به دور یک ستون که در مرکز قرار دارد، می‌پیچد و بالا می‌رود. نوعی از آن به صورت پیش ساخته فلزی است که در محل نصب می‌شود.
پلکان بیضی: استفاده از این نوع پله در ساختمان‌های معمولی متداول نیست و فقط به‌طور خاص در ساختمان‌های بزرگ و مجلل ساخته می‌شود. از زیبایی خاصی برخوردار است و حالت تزئینی دارد. طراحی و ساختن آن نیاز به تخصص و مهارت دارد.