بام سبز، بهشتی برروی پشت بام
بام سبز بامی است که در آن پوشش گیاهی وجود داشته باشد. به‌گونه‌ای که در آن تمامی یا قسمتی از بام توسط درختان و پوشش گیاهی پوشیده شده است. گیاهانی که برای بام سبز انتخاب می‌شوند تا حد زیادی متنوع بوده و انتخاب آن بسته به موقعیت جغرافیایی منطقه، میزان سایه‌اندازی و همچنین میزان آب در دسترس بستگی دارد تا بتوان شادابی و نشاط را در تمام فصول سال در بام حفظ کرد.
بام‌سبز امروزه از طرفداران زیادی برخوردار شده است. به دلیل این‌که انسان تا حد زیادی از طبیعت فاصله گرفته و با گسترش آپارتمان نشینی پیوند انسان با طبیعت قطع شده است. طراحی و احداث بام سبز تا حد زیادی سبب بهبود مصرف انرژی در ساختمان خواهد شد.
روش‌های اجرای بام‌سبز
- _ روش اجرای گسترده
- _ روش اجرای متمرکز
- _ روش اجرای پرتابل، مدولار
_ روش مدولار، بر روی سطح بام تمام‌شده پشت‌بام اجراشده و نیاز به عایق کردن پشت‌بام در این روش وجود ندارد. کافی است قبل از اجرا سیستم آب را تست کنید.
برای این کار در ابتدا پس از ایزوگام کردن بام، روی آن را با موزاییک یا ملات ماسه‌ای پوشانده و دریچه‌های خروج آب را برای ۲ شبانه روز ببندید. سپس به عمق ۳-۲ سانتی‌متر آب بر روی بام آزاد می‌شود. در صورت عدم هرگونه نشتی می‌توان اقدام به طراحی و ایجاد بام‌سبز در آن کرد.
۱. بام‌سبز متمرکز (Intensive Green Roof)
این بام کاملاً شبیه به فضای سبز شهری طراحی و اجرا می‌شوند. در بام‌سبز متمرکز از مبلمان، آلاچیق و نیمکت هم استفاده می‌شود. در بام‌سبز متمرکز می‌توان از انواع درخت، بوته، درختچه برای کاشت استفاده کرد. به‌طورکلی در بام‌سبز متمرکز می‌توان از پوشش گیاهی متنوع‌تری استفاده کرد.
ویژگی‌های بام‌سبز متمرکز
- _ هزینه بالا برای اجرا
- _ وزن زیاد در حدود ۹۷۰-۲۹۰ کیلوگرم بر مترمربع به وزن بام اضافه می‌کند.
- _ نیازمند آبیاری دقیق و مراقبت مداوم
- _ عمق کاشت ۶۰-۲۰ سانتی‌متر متغیر
- _ مناسب برای ساختمان‌های جدید
- _ تنوع پوشش گیاهی زیاد
۲. بام‌سبز گسترده (Extensive Green Roof)
درروش اجرای بام‌سبز به‌صورت گسترده، سطح وسیع و گسترده‌ای از پشت‌بام به‌وسیله گیاهان پوشیده می‌شود. در این نوع بام سبز بیشتر از چمن استفاده می‌کنند و تنها ویژگی آن ایجاد یک سطح سبز وسیع و بدون کاربرد مشخص است. در اجرای بام‌سبز به‌صورت گسترده از مبلمان و آلاچیق استفاده نمی‌شود.
ویژگی‌های بام‌سبز گسترده
- _ هزینه پایین
- _ نیازمند حداقل تأسیسات و نگهداری
- _ روی تمامی بام‌ها با شیب‌های مختلف قابل اجرا است.
- _ استفاده از چمن و گیاهانی با ریشه کوتاه و مقاوم
- _ این نوع بام سبز برای بام‌هایی با ظرفیت تحمل بار پایین مناسب است.
- _ آبیاری ناچیز
- _ عمق کاشت بین ۱۵-۵ سانتی‌متر
۳. سیستم مدولار یا جعبه گیاه
این سیستم بام‌سبز بر روی کلیه بام‌ها در تمامی شرایط قابل‌اجراست. یکی از مزیت‌های این روش در این است که نیاز به هیچ‌گونه زیرساختی نداشته و گیاهان در داخل بسترهایی که از قبل ساخته‌شده‌اند، قرار می‌گیرند. در این روش گیاهان هیچ ارتباطی با سطح پشت‌بام نداشته محیطی ناپیوسته را تشکیل می‌دهند. در سیستم مدولار می‌توان از انواع آلاچیق و مبلمان یک پارک شهری کوچک را ایجاد کرد.
ویژگی‌های بام‌سبز پرتابل مدولار
- _ هزینه کاملاً مقرون به‌صرفه
- _ مناسب برای کلیه ساختمان‌های ساخته شده و در حال ساخت
- _ تمامی وزن وارد شده به ساختمان زنده بوده و هیچ‌گونه بار مرده به ساختمان وارد نمی‌شود.
- _ به دلیل تنوع کاشت نیاز به آبیاری دقیق و نگهداری مداوم دارد
- _ عمق کاشت بین ۸۰-۱۰ سانتی‌متر
- _ پوشش گیاهی متنوع
- نکته: اجرای بام‌سبز به دو روش متمرکز و گسترده به علت عدم ناهماهنگی با سیستم نظام مهندسی کاملاً منسوخ شده است، و بهترین روش اجرای بام سبز در ایران تنها روش مدولار پرتابل است که کاملاً مقرون به صرفه و مناسب شرایط ایران می‌باشد.
مزایای طراحی بام‌سبز در پشت‌بام
دلایل مختلفی وجود دارد که چرا یک فرد می‌خواهد بام سبز را در پشت‌بام خانه خود ایجاد کند. ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- _ احداث بام سبز، نیاز به مدیریت هرگونه طوفان و همچنین استرس وارد شده بر سیستم‌های فاضلاب محلی را کاهش می‌دهد.
- _ در محیط‌های شهری، قرار دادن بام‌های سبز باعث کاهش گرمای کلی ساختمان‌ها می‌شود و بسیاری از سطوح را که بیشترین گرما را ایجاد می‌کنند، می‌پوشاند.
- _ این گیاهان ضمن توزیع بسیاری از آلاینده‌های موجود در هوا، از توزیع دود و گردوغبار جلوگیری می‌کنند.
- _ بام‌های سبز می‌توانند فضاهای عمومی مانند باغ‌ها یا مناطق تفریحی باشند که مورداستفاده افراد خانه و ساختمان قرار می‌گیرند.
- _ با توجه به میزان کار و هزینه‌ای که برای ایجاد و نصب بام‌های سبز می‌شود، استفاده از آن‌ها در یک محله می‌تواند منجر به افزایش مشاغل و درآمد مشاغل محلی شود.
- _ با ایجاد یک مانع طبیعی، بام‌های سبز می‌توانند میزان سروصدایی را که به خانه شما وارد می‌شود کاهش دهند.
- _ تأخیر در آتش‌سوزی که از بام‌های سبز ارائه می‌شود به محافظت از خانه شما کمک می‌کند.
- _ با افزودن سقف سبز به خانه، به دلیل افزایش کارایی وسایل و زیبایی بیشتر منزل، ارزش ملک خود را افزایش می‌دهید.
معایب سقف سبز برای ساختمان
- _ رشد ریشه گیاهان به‌صورت زیرزمینی در پشت‌بام منجر به ایجاد خسارت به سقف ساختمان می‌شود.
- _ در صورت عدم رسیدگی به گیاهان موجود در بام‌سبز، گیاهان خشک‌شده و از بین خواهند رفت.
- _ طوفان‌های شدید ممکن است سبب آسیب رساندن به بام‌سبز شود.
نکات مهم در طراحی بام
_ هنگامی‌که بام‌سبز شما در حال نصب است، باید سه نکته اصلی را از نزدیک بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که بام شما مهروموم‌ها بدون مشکل یا هزینه‌های تعمیر و نگهداری طولانی‌مدت دوام دارد.
_ اولین مورد باد است که می‌تواند به سقف سبز و سازه خانه آسیب جدی برساند. اگر هنگام وزش باد از زیر سقف سبز فشار زیادی گرفته شود، ممکن است باعث تغییر فشار شده و فضای سبز را از سقف بیرون بکشد. برای جلوگیری از این اتفاق RP14 استاندارد طراحی باد برای سیستم‌های بام گیاهی ایجادشده است تا خریداران را از این مسئله راهنمایی و محافظت کند.
_ ثانیاً، درحالی‌که بام‌های سبز باعث تأخیر در آتش‌سوزی ساختمان شما می‌شوند، اما به دلیل حوادث طبیعی در منطقه شما هنوز خطر آتش‌سوزی برای این مناطق وجود دارد.
_ سرانجام، یکی از بزرگ‌ترین مسائلی که صاحبان بام سبز با آن روبرو هستند، آسیب ناشی از ریشه گیاهان است که در سقف خانه فرو می‌رود، مواد را پاره می‌کند و ساختار کلی را به خطر می‌اندازد. روش VR-1 برای بررسی مقاومت در برابر پیشگیری از ریشه، دستورالعمل‌هایی در مورد چگونگی بررسی ایمن اثر موانع محافظت‌کننده از خانه و نحوه ترمیم یا بهبود آن‌ها ارائه می‌دهد. این امر به‌طور برجسته برای اثرات کوتاه مدت است و هنگام مطالعه اثرات طولانی مدت مواد شیمیایی یا موانع نباید به آن اعتماد کرد.
گیاهان مناسب برای بام سبز
- _ برای انتخاب گیاهان برای بام سبز باید تا حد امکان از گیاهانی استفاده کرد که در مقابل آفتاب، گرما و اشعه مقاوم باشند. همچنین برای استفاده از گیاهان شکننده و حساس باید حتماً از حفاظ و بادشکن استفاده کرد.
- _ در بام سبز بهتر است از گیاهانی با برگ‌های سخت و ظریف استفاده کرد، زیرا گیاهانی که دارای برگ‌های بزرگ و انعطاف‌پذیر هستند سریع‌تر آسیب دیده و از بین می‌روند.
- _ از گیاهان مشابه آب‌وهوای خود در بام سبز استفاده نمایید، زیرا این گیاهان از مقاومت کافی برای تحمل آن شرایط برخوردارند.
- _ برای بام سبز بهتر است از درختچه‌ها و بوته‌های کوچک تزئینی استفاده کرد، زیرا این گیاهان به علت سبک و کوچک بودن توسط بادگیر در جای ثابتی حفظ شده و کمتر در معرض آسیب قرار می‌گیرند.
اجزاء تشکیل‌دهنده این بام
- _ لایه پوشش گیاهی
- _ لایه زهکش
- _ لایه محافظت
- _ محیط کشت
- _ ساختار سقف
طریقه احداث و ایجاد بام سبز در ساختمان
_ احداث بام سبز می‌تواند تماماً به‌وسیله نیروی ماهر پیمانکار انجام شود. اما برخی از کارهای آن آسان بوده و در صورت علاقه‌مندی می‌توانید خودتان انجام دهید. لطفاً توجه داشته باشید که اگر تصمیم دارید هر یک از کارها را خودتان انجام دهید، این کار را با مسئولیت خود انجام می‌دهید، در این صورت به سقف یا خودتان آسیب می‌رسانید. به‌خصوص مطمئن شوید که می‌توانید قبل از انجام مراحل، هر یک از این مراحل را با خیال راحت و کامل انجام دهید.
_ نکته مهمی که باید در هنگام تصمیم‌گیری در مورد مناسب بودن بام سبز برای شما صاف یا کج بودن سقف شما باشد. هنگامی‌که مایل است (که معمولاً “شیب‌دار” نامیده می‌شود)، این طرح خطر زوال آب را کاهش می‌دهد. بنابراین به لایه‌های محافظ کمتری نیاز دارد.
_ اولین مرحله از این کارها استخدام یک مهندس سازه است تا ارزیابی کند که آیا خانه یا ساختمان شما توانایی تحمل وزن بام سبز را دارد که قصد نصب آن را دارید یا خیر. به‌عنوان مثال، یک ظرف مدولار تنها می‌تواند تا ۴۰ پوند وزن داشته باشد، درصورتی‌که سقف شما ازنظر ساختاری آن‌قدر مناسب نباشد که بتواند از پس تمام آن وزن برآید، می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری ایجاد کند. همچنین لازم است از هرکدام که استخدام می‌کنید بپرسید چه موارد اضافی می‌توانید ایجاد کنید تا سقف شما بتواند به‌راحتی و با اطمینان از این وزن پشتیبانی کند.
_ هنگامی‌که داده‌های لازم و تأیید برای ادامه کار به شما داده شد، باید یک لایه از زمین (لایه‌ای که معمولاً برای کاشت استفاده می‌شود) ریخته شود. این کار باعث می‌شود که باران اضافی به سیستم‌های زهکشی منتقل شود و از تجمع رطوبت منفی جلوگیری کند که در غیر این صورت به محصولات شما آسیب می‌رساند.
نصب سینی گیاهان بر روی بام
_ در مرحله بعد باید سینی‌های گیاه را روی بام قرارداد. هر یک از این‌ها باید حداقل چهار ماه قبل از نصب رشد کرده باشند این کار به گیاهان این امکان را می‌دهد تا برای بام سبز مناسب پرورش داده شوند.
_ پس از قرار دادن لبه‌های محافظ در امتداد سقف در مرحله آماده‌سازی، می‌توانید سینی‌ها را نصب کنید. سینی‌ها در ردیف‌هایی قرار می‌گیرند که از پایین‌ترین قسمت سقف شروع می‌شوند. در صورت کار روی سقف شیب‌دار، پیمانکاران در مسیر شیب‌دار کار می‌کنند. در غیر این صورت، آن‌ها لبهای را انتخاب می‌کنند که شما می‌خواهید گیاهان ازنظر زیبایی رشد کند و به همان روش ساخته شود. پس‌ازاین، می‌توان سینی‌ها را با لبه‌های گفته‌شده تا حدی پوشاند.
کاشت زیباترین گیاهان در بام
پس از شروع به کار کردن کاشت، می‌توانید آن‌ها را با استفاده از لبهای پلاستیکی در لبه‌های سینی‌ها به یکدیگر متصل کنید. این امر باعث می‌شود که بام سبز شما محکم و یکپارچه باقی بماند، اما به شما امکان می‌دهد هرکدام از گیاهان را هر طور که لازم دیدید حرکت دهید. این سینی‌ها همچنین مجهز به پایه هستند، که گیاهان را از سقف بلند نگه می‌دارند تا مستقیماً بالای خانه شما دیده نشوند.
بسته به میزان مناسب کاشت، شما مجبور خواهید بود قسمت‌هایی از سینی نهایی را در هر ردیف قطع کنید تا گیاه بتواند به‌راحتی و از روی سقف شما نشسته باشد. چگونگی انجام این کار به‌طور سنتی، پس از اندازه‌گیری فضا، از یک مداد مومی برای علامت‌گذاری مناطقی که باید برش داده شوند استفاده می‌شود، سپس با اره بتونی اصلاح می‌شود. اره‌ای که انتخاب کردید بسیار مهم است.
پس از تنظیم همه سینی‌ها، لبه‌ها باید به سقف محکم شده و گیاهان نیز باید آبیاری شوند. اگرچه به‌طورمعمول نیازی به تأمین آب این گیاهان نخواهید داشت، اما به استقرار آن‌ها در خانه جدید کمک می‌کند.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!
