نکات مهم در تهیه پاورپوینت دفاع از پایان‌نامه
چگونه پاورپوینت پایان‌نامه را برای جلسه دفاع خود آماده کنیم؟
دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای کسب مدرک تحصیلی خود بایستی علاوه برگذراندن تعدادی از واحدهای درسی تئوری و عملی، تحقیقاتی را تحت عنوان پایان‌نامه انجام دهند و در یک جلسه در حضور اساتید راهنما و اساتید داور، از تحقیقات خود دفاع کنند. کسب مدرک تحصیلی برای دانشجو تنها در صورت کسب نمره قابل‌قبول برای تحقیقات انجام‌گرفته شده از طرف داوران جلسه امکان‌پذیر خواهد بود. ازاین‌رو آمادگی کامل دانشجو برای حضور در جلسه دفاع یکی از مهم‌ترین مراحل پایان‌نامه خواهد بود.
یکی از مواردی که در جلب نظر و رضایت اساتید و شرکت‌کنندگان در جلسه دفاع از اهمیت بالایی برخوردار است، پاورپوینت پایان‌نامه است. در این مطلب با نحوه آمادگی برای جلسه دفاع و به نحوه صحیح تهیه پاورپوینت پایان‌نامه اشاره می‌شود. آمادگی برای جلسه دفاع از پایان‌نامه مانند هر ارائه دیگری دارای نکات خاصی است که دانشجو بایستی پیش از حاضر شدن در جلسه این نکات را تمرین کرده باشد. در این بخش قصد داریم به‌طور مختصر به نکات اصلی در این رابطه اشاره‌کنیم.
نکات مهم پیش از حاضر شدن در جلسه دفاع
الف) آماده‌سازی محتوا
قبل از شروع به آماده‌سازی محتوای اسلایدها بایستی به متن پایان‌نامه خود تسلط کافی را پیداکرده باشید، سپس بخشهای مختلفی را که قصد ارائه آن‌ها رادارید برای خود یادداشت کنید و زمان مشخصی را برای هر بخش اختصاص دهید.
شروع محتوا بایستی به‌گونه‌ای باشد که باعث کنجکاوی مخاطبان در رابطه با ادامه بحث شود.
پایان محتوا بایستی به‌گونه‌ای باشد که مخاطبان حاضر در جلسه به پاسخ تمام سؤالاتی که در حین ارائه برایشان ایجادشده است، رسیده باشند و همچنین یک جمع‌بندی کامل و واضح را از نتیجه تحقیقات انجام‌گرفته شده در برگیرد.
محتوای انتخاب‌شده برای اسلایدها بایستی با موضوع موردبحث هماهنگی کامل را دارا باشد.
در این مرحله دانشجو باید فصل ۱ تا ۵ پایان‌نامه را خلاصه نماید. بیشترین تأکید باید روی فصول ۳ و ۴ که همان روش تحقیق و نتایج است باشد. اگر قبلاً از پروپوزال خود دفاع و پاورپوینت دفاع از پروپوزال را آماده کرده‌اید می‌توانید از آن نیز استفاده کنید و آن را تکمیل نمایید.
ب) مراحل تهیه پاورپوینت پایان‌نامه
اولین نکته برای تهیه اسلاید مناسب انتخاب نرم‌افزار مناسب است. نرم‌افزارهای مختلفی برای ارائه اسلایدها ازجمله PowerPoint وجود دارد که در بین این نرم‌افزارها پاورپوینت مشهورترین و پرکاربردترین نرم‌افزار است. این نرم‌افزار از ابزارهای فراوانی نیز برخوردار است که همین مورد باعث شده است دانشجویان برای تهیه اسلایدهای پایان‌نامه اغلب از این نرم‌افزار استفاده کنند.
همان‌طور که اشاره شد، تهیه پاورپوینت پایان‌نامه به شکل صحیح و انتخاب اسلایدهای مناسب برای آن، از اهمیت بسیار بالایی برای جلب نظر شرکت‌کنندگان در جلسه دفاع از پایان‌نامه و به‌خصوص اساتید راهنما و داور دارد. از همین رو دانشجویان بایستی در تهیه این اسلایدها به نکات کلیدی که در ادامه اشاره خواهد شد، توجه کافی داشته باشند. معمولاً هر دانشجو بین ۲۲ الی ۳۲ دقیقه فرصت دفاع از پایان‌نامه خود را دارد و ضروری است تعداد اسلایدهای پاورپوینت دفاع از پایان‌نامه بر اساس این زمان مطابق با نظر استاد رهنما در نظر گرفته شود. این تعداد می‌تواند بین ۲۵ تا ۴۲ اسلاید باشد.
تنظیمات مربوط به رزولوشن پاورپوینت
تنظیم رزولوشن پاورپوینت بسته به پروژکتور مورداستفاده متفاوت خواهد بود.
در حالت کلی دو نوع تصویر با نسبت‌های ۳:۴ و ۱:۱ متداول‌اند که هر یک رزولوشن مخصوص به خود را خواهد داشت.
پیش‌زمینه
زمینه انتخاب‌شده برای اسلایدها بسته به جلسه‌ای دارد که اسلایدها در آن ارائه خواهد شد. معمولاً برای جلسه دفاع از پایان‌نامه انتخاب رنگ‌های روشن در پس‌زمینه مورد تائید خواهد بود.
سعی کنید از رنگ قرمز و یا زرد برای پیش‌زمینه اسلایدها استفاده نکنید؛ زیرا این رنگ‌ها برای طولانی‌مدت عدم تمرکز مخاطبان و خستگی را به همراه خواهد داشت.
زمینه‌هایی که توجه مخاطبان را بیش‌ازحد به خود جلب کنند قابل تائید نیستند و برای پاورپوینت پایان‌نامه بهتر است از زمینه‌های ساده و بارنگ روشن استفاده شود.
متن
هرکدام از اسلایدهای پاورپوینت بایستی نهایتاً دارای ۵ الی: جمله و ۲۲ الی ۲۵ کلمه باشد.
در نگارش متن پاورپوینت به‌هیچ‌عنوان از جملات کامل استفاده نمی‌شود و متن نوشته‌شده بایستی تنها حاوی نکات کلیدی باشد. متن اسلاید را با متن ارائه سخنرانی خود اشتباه نگیرید و از کپی کردن جمالت پایان‌نامه در متن اسلایدها به‌شدت پرهیز کنید.
متن سخنرانی را می‌توانید در قسمت notes وارد کنید و یا در کاغذهایی که در جلسه همراه خودخواهید داشت، یادداشت کنید.
سعی کنید متن هر اسلاید را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که خواندن متن هر اسلاید نهایتاً ۱۲ ثانیه از زمان دفاع را به خود اختصاص دهد.
بهترین فونت پاورپوینت برای پایان‌نامه
مهم‌ترین نکته در انتخاب فونت پایان‌نامه، انتخاب سایز فونت است. سایز فونت بایستی با توجه به سالن ارائه دفاع پایان‌نامه و به‌گونه‌ای تنظیم شود که نفر آخر حاضر در سالن به‌آسانی قادر به خواندن متن پاورپوینت باشد. معمولاً فونت سرفصل‌ها بزرگ‌تر از ۳۶ و فونت متن اصلی بزرگ‌تر از ۲۲ انتخاب خواهد شد.
برای انتخاب نوع فونت پاورپوینت برای جلسات رسمی همچون جلسه دفاع از پایان‌نامه بایستی از فونت‌های رسمی همچون Arial،Bnazanin،Bzar و غیره استفاده شود.
سعی کنید بین سطرهای مختلف فاصله حداقلی ۵/۱ سانتیمتری را رعایت کنید.
نکات مهم را در هر اسلاید به‌صورت برجسته و یا بارنگ قرمز نشان دهید.
رنگ انتخاب‌شده برای متن باید به‌گونه‌ای باشد که بارنگ پس‌زمینه متضاد بوده و کاملاً واضح و خواناست.
تصاویر و جداول استفاده‌شده در اسلایدها
درصورتی‌که قصد استفاده از تصاویر در داخل اسلایدها رادارید، بایستی حتماً توجه داشته باشید که تصویر انتخاب‌شده با محتوا و هدف شما همخوانی داشته باشد.
درصورتی‌که تصویر انتخاب‌شده تنها برای بیان مفاهیم نزدیک به محتوای ارائه‌شده و به‌منظور درک بیشتر محتوا مدنظر قرارگرفته‌اند، بهتر است از یک تصویر بسیار ساده و کمرنگ و در صورت امکان درزمینهٔ اسلاید استفاده شود تا توجه بیش‌ازحدی را به خود جلب نکند.
درصورتی‌که خود تصویر به شکل محتوا مدنظر ارائه‌دهنده است، بایستی به‌صورت پررنگ در اسلایدها قرار گیرد.
تصاویر بایستی با توجه به رده سنی مخاطبان و میزان رسمی بودن جلسه انتخاب شوند. در رابطه با جلسه دفاع از پایان‌نامه بایستی در صورت نیاز از تصاویر کاملاً رسمی استفاده شود.
تصاویر، جداول و نمودارها بایستی تا حد امکان ساده باشند.
از ارائه تصاویر بیش‌ازحد خودداری شود. درنهایت بهتر است از اسلاید آخر را برای تشکر از مخاطبان و اسالید ماقبل آخر را به سؤالات اساتید اختصاص دهید. البته باید این نکته را هم مدنظر داشته باشید که در برخی از دانشگاه‌ها قالب پاورپوینت پایان‌نامه را مشخص می‌کنند که در این صورت باید نکات بیان‌شده را بر اساس قالب مشخص‌شده لحاظ کنید.
قسمت‌های مختلف پاورپوینت پایان‌نامه
۱. عنوان صفحه (شناسنامه گزارش)
صفحه اول اسلاید (شناسنامه گزارش) شامل عنوان تصویب‌شده، نام اساتید راهنما، استاد مشاور، نام دانشجو و تاریخ دفاع از پایان‌نامه است.
۲. اسلاید مقدمه
مقدمه شامل توضیحات ابتدایی برای ورود به بحث دفاع از پایان‌نامه است. برای ارائه آن در اسلاید پاورپوینت پایان‌نامه می‌توانید از مقدمه فصل یک پایان‌نامه استفاده کنید.
۳. بیان مسئله
در بیان مسئله می‌توانید باکمی خلاقیت از نمودارها برای سؤالات پژوهش و بیان دغدغه‌های پژوهش خود بهره بگیرید. برخی از مواقع در جلسات دفاع مشاهده می‌شود که دانشجو بخش بیان مسئله را از روی پایان‌نامه کپی کرده و روخوانی می‌کند که کاری اشتباه است. برای این اسلاید می‌توانید از بیان مسئله فصل ۱ پایان‌نامه بهره بگیرید.
۴. ضرورت و اهمیت تحقیق در پایان‌نامه
در اسلاید ضرورت پژوهش در پاروپوینت پایان‌نامه با استفاده از بخش ضرورت و اهمیت تحقیق پایان‌نامه تلاش کنید به‌صورت مختصر به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف) تحقیق موردنظر چه تأثیری بر زمینه موردمطالعه شما دارد؟
ب) ازنقطه‌نظر کاربردی، تحقیق موردنظر چه تأثیری خواهد داشت؟
ج) سایر ضرورت‌های تحقیق موردنظر را برشمارید؟
۵. اهداف پژوهش
از اهداف پژوهش در فصل یک پایان‌نامه از یک الی دو اسلاید می‌توانید استفاده کنید.
۶. فرضیه یا سؤالات (اختیاری)
برای فرضیه‌ها می‌توانید از فرضیه‌ها یا سؤالات فصل یک بهره بگیرید.
۷. پایه‌های تئوریکی (نظری)
برای این بخش می‌توانید یک اسلاید را به پایه‌های نظری و فلسفی که تحقیقتان به آن نزدیک است و مدلتان را روی آن بناکرده‌اید اختصاص دهید و تشریح کنید که این فلسفه و نظریه به چه نحوی به پژوهش شما ارتباط دارد. دقت نمایید که این اسلاید ضروری نیست زیرا برخی از پایان‌نامه‌ها ممکن است پایه نظری نداشته باشند.
۸. مروری بر پیشینه پژوهش یا تحقیق
در این بخش می‌توانید به مهم‌ترین قسمت‌ها از پیشینه تحقیق اشاره‌کنید. ادبیات تحقیق را می‌توانید در یک جدول با تمامی جزییات بیان نمایید و نیازی به ارائه این بخش از متن و پاراگراف استفاده کنید. همچنین می‌توانید تحقیقات پیشینی که از روش آنالیز شما نیز بهره گرفته‌اند را ذکر کنید زیرا روش تحقیق پایان‌نامه شمارا تقویت می‌کنند.
۹. مواد و روش‌ها
در این بخش دانشجو باید به نوع روش تحقیق، جامعه آماری، نمونه آماری، روش نمونه‌گیری، ویژگی‌های جمعیت شناختی، روایایی و پایایی ابزار تحقیق، روش گردآوری اطلاعات، روش تحلیل داده‌ها اشاره دقیق نماید زیرا عمده سؤالات داوران از این بخش است.
۱۰. نتایج
به‌تمامی یافته‌هایی که در فصل ۴ پایان‌نامه بدان دست‌یافته‌اید بسیار مهم هستند؛ اما همان‌گونه که میدانید برخی از یافته‌ها مهم‌تر هستند و این یافته‌ها در حقیقت پاسخ به فرضیات و سؤالات شما هستند. در این بخش بهتر است نظر استاد راهنما و استاد مشاور را برای انتخاب جداول مهم‌تر مشورت نمایید. این بخش قطعاً به اسلایدهای بیشتری نیاز خواهد داشت.
۱۱. بحث و نتیجه‌گیری در نگارش پایان‌نامه
در این بخش می‌توانید از فصل ۵ پایان‌نامه بهره بگیرید و به سؤالات زیر در اسلایدهای متعدد پاسخ دهید.
از تحقیقی که انجام داده‌اید چه آموختید؟
ارتباط نتایج تحقیق با چارچوب مفهومی و ادبیات تحقیق را بیان نمایید (همسو با نتایج ادبیات و غیرهمسویی با ذکر دلیل بیان نقاط ضعف، قوت و محدودیت‌های تحقیق)
۱۲. پیشنهادات
در این بخش می‌توانید پیشنهادهای بر خواسته از تحقیق و پیشنهادات آتی را به سایر پژوهشگران در قالب دو اسلاید بیان نمایید.
۱۳. رفرنس‌ها و منابع (اختیاری)
در این اسلاید شما تنها مجاز به رفرنس دهی به منابعی هستید که در اسلایدها به آن‌ها اشاره‌کرده‌اید.
۱۴. مقاله یا مقالات استخراج‌شده از پایان‌نامه در صورت لزوم
اگر مقاله یا مقالاتی از پایان‌نامه خود استخراج کرده‌اید و پذیرش‌شده است و یا حتی مقالات ثابمیت شده به مجلات و یا پاسخ دهید. مقاله work under دارید را حتماً ذکر کنید چراکه روی نقطه‌نظر داورها نسبت به پایان‌نامه شما تأثیر خواهد داشت.
۱۵. تشکر و قدردانی (سپاسگزاری)
در این اسلاید می‌توانید از اساتید راهنما، اساتید مشاور، از هیئت داوری حاضر در جلسه تشکر و قدردانی نمایید.
ج) قبل از دفاع و آماده‌سازی محیط
قبل از دفاع پایان‌نامه، حتماً چندین بار پاروپوینت را برای خود تمرین کنید و زمان بدی را چک کنید. پس‌ازاین تمرین می‌توانید نقاط ضعف قوت خود را شناسایی کنید. آماده‌سازی محیط برای ارائه پایان‌نامه یکی از مواردی است که دانشجو باید قبل از حضور سایرین نسبت به انجام آن اقدامات کافی را به عمل‌آورده باشد.
دانشجو بایستی حداقل نیم ساعت پیش از سایر افراد در جلسه حضورداشته باشد و عوامل محیطی همچون نور سالن، وصل بودن
پروژکتور، خوانا بودن متن اسلایدها و غیره را کنترل کند (از سالم بودن تجهیزات سالن ارائه اطمینان حاصل کنید و اسلایدهای خود را روی سیستم موردنظر و تجهیزات آن را چک کنید.)
حالت اسکرین سیور کامپیوتر حتماً بایستی غیرفعال شده باشد.
دانشجو بایستی برای هرگونه پیشامد غیرقابل‌انتظاری آمادگی کافی را داشته باشد.
در هنگام ارائه توجه به زمان ارائه بسیار حائز اهمیت است.
شمرده، بدون عجله و با صدای مالیم سخن بگویید و ارتباط و هماهنگی بین بیان و اسلایدها را برقرار نمایید.
توجه به مخاطبان حاضر در جلسه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
ارتباط چشمی با داوران و حضار شرکت‌کننده را برقرار نمایید و اعتمادبه‌نفس داشته باشید.
با گشاده‌رویی و خوش‌رویی سخنرانی کنید.
به سؤالات داوران به‌دقت گوش دهید و به‌روشنی و محترمانه به سؤالات داوران پاسخ دهید.
از داوران، حضار به شکل خوب و در زمان مقرر پذیرایی نمایید.
پنج نکته اساسی در ساخت پاورپوینت پایان‌نامه
حاشیه گذاری مناسب
شاید شما هم در جلسات ارائه دیده باشید که به علت تنظیم نبودن ویدئو پروژکتور قسمتی از اسلاید خارج از کادر مثلاً روی دیوار یا اشیاء اطراف میافتد و قسمتی از جمالت قابل‌خواندن نیست.
یک روش ساده این است که هنگامی‌که فایل پاورپوینت پایان‌نامه خود را طراحی می‌کنید از هر طرف مقداری فضای خالی قرار دهید تا در صورت بروز چنین مشکلی حداقل متن و شکل‌های شما بیرون از کادر قرار نگیرند.
رعایت شماره‌گذاری
بسیاری از دانشجویان این نکته به‌ظاهر ساده را در طراحی پاورپوینت پایا نامه خود فراموش می‌کنند و این باعث می‌شود که اساتید و یا دانشجویان دقیقاً نتوانند اشاره کنند که از کدام صفحه سؤال داشتند. درنتیجه با تذکر استاد داور مواجه می‌شوند. البته برخی اوقات شماره‌گذاری آن‌قدر کوچک و یا در گوشه اسلاید قرار دارد که قابل‌دیدن نیست.
اسلایدهای پر از نوشته!
این موضوع یکی از موارد و از اشتباهات رایجی هست که دانشجویان در ساخت پاورپوینت پایان‌نامه کمتر به آن توجه می‌کنند. پاورپوینت شما باید حداقل متن را داشته باشد و این شما هستید که باید توضیح‌دهنده باشید حتی اگر ترس از فراموش کردن متن دارید این چاره کار نیست که در اسلایدها از روی متن روخوانی کنید بلکه باید بارها و بارها تمرین کنید.
مطالب غیر موردنیاز!
برخی از دانشجویان فکر می‌کنند هر چه مطالب بیشتری در اسلایدهای خود داشته باشند نشان‌دهنده تسلط آن‌ها به محتوا است. درصورتی‌که در جلسات بارها همین موضوع باعث به چالش کشیدن دانشجو می‌شود. مثال اگر فرمولی واقعاً نیاز نیست و یا مطلبی به آن تسلط کافی ندارید نیازی نیست که بخواهید آن را در پاورپوینت پایان‌نامه خودتان بیاورید. چون هر آنچه در اسلایدهای خود بیاورید احتمال سؤال از طرف استاد داور وجود دارد.
جایگزینی نمودار به‌جای جدول
معمولاً در پاورپوینت پایان‌نامه از آمار و ارقام استفاده می‌شود. معمولاً از جداولی استفاده می‌شود که پر از اعداد و ارقام است و تا مخاطب بخواهد با آن ارتباط برقرار کند به فرد ارائه‌دهنده به اسلاید دیگری منتقل می‌شود (به دلیل کم بودن زمان جلسه ارائه) و تقریباً هیچ‌کس از آن سر درنمی‌آورد. پس با گذاشتن اندکی وقت و تبدیل جداول به نمودارهای میل‌های، دایره‌ای و غیره مخاطبان می‌توانند از اطلاعات موجود در آن استفاده کنند. نکته‌ای که در مقالات قبل نیز به آن اشاره شد این است که تا حد ممکن از نمودار دوبعدی برای را حتی در دریافت اطلاعات آن استفاده شود.
برای طراحی داخلی، طراحی نقشه و طراحی نما ساختمان می توانید سفارش خود را به صورت آنلاین در سایت ما ثبت کنید!!
تشکر مطالب برایم مفید بود
ممنون که بار بر زمین نهاده ای رو برداشتید
موفق باشید وسلامت